Dzağig
Dzağig (Çiçek), 1886-1911 arasında İstanbul'da Ermenice ve Ermeni harfli Türkçe çıkan süreli yayındır.
Tarihi değiştir
İlk sayısı Bab-ı Ali Caddesi numara 20'de kain H. Hacyan editörlüğünde sekiz sayfa olarak neşredildi ve yıllık abonelik ücreti 100 kuruştu, taşra için bu ücret 110 kuruş olarak belirlenmişti. Sonraki sayılarında belirli bir istikrar görülmedi, yayın sıklığı, sayfa hacmi ve basıldığı matbaalar değişim gösterdi. Teotig Dib u Dar'da bu durumu “şekilden şekle giren bir gazete” şeklinde yorumladı.[1]
Yayında Ermeni topluluğundan birçok yazar ve şairin katkısı bulunmaktaydı ve bu isimlere ait hikâye ve araştırmalar yer almıştı. 1890'da aldığı yeni vaziyetle beraber kendini "milli, siyasi, edebi gazete olarak" olarak tanımlamıştı. Baskı yeri Nişan G. Berberyan Matbaası olurken sonrasında Mihran Papazyan Matbaası'na geçiş yapıldı ve Hovnan Palakaşyan yeni yazı işleri müdürü oldu. Bir süre Mihran Askanaz'ın editörlüğünde Dzağig Mangats (Çocuklara Çiçek) adıyla çıktı. 1895 sonrasında dergide fark edilir bir değişim oldu, yeni bir mekânda yeni bir yazı işleri müdürüyle yayına devam edildi. Arşag Çobanyan editörlüğündeki bu yıllarda dergi Nerses C. Aramyan Matbaası’nda basıldı. Hem baskı yeri hem de yazı işleri kadro ve adresi 1897'de de değişen dergide bu tarihte Hovnan Palakşyan tekrar editörlük görevine getirildi. 1898'de kısa süre bu adla başka bir dergi daha çıktı. 1904 senesinde Nışan Babigyan Kitabevi'nin haftalık edebi, ilmi, siyasi ve sanatsal dergisi olarak yayınlandı.[1]
Kadınlara ve Çocuklara Özgü Dzağig değiştir
Dzağik 1905'te yayın içeriği ve çevresinde önemli bir değişim içine girdi. Bu tarihte Kadınlara ve Çocuklara Özgü Dzağig adını taşıyan resimli haftalık bir dergi olarak varlığını sürdürdü ve basımı Sakayan Matbaası’nda yapıldı. Bu dönüşümün editörü ise Hayganuş Mark idi.[1] Mark Feminizm bilincini dergiye yansıttı ve derginin sadece kadınlar için çıkmasını istiyordu.[2] Bu maksatla da derginin editörlüğünü iki yıl üstlendi. Yeterince kadın yazar bulunamayışı nedeniyle kadın imzasıyla yazmak isteyen erkek yazarlar da yer verdi.[3]
Heranuş Arşagyan'ın edebi eserleri ölümünden sonra dergide yayımlandı.[4]
Dergi Ermeni topluluğu için bir mahfil niteliğini kazandı. Zakarya Mildanoğlu'nun aktarımıyla Ardaşes Harutyunyan, Rupen Vorperyan, Garabed Vosgyan, Avedis Aharonyan, Merujan Barsamyan, Aram Andonyan Alpaslan, K. Beşgötüryan, Sibil, Hrant Asadur, Levon Kirişçiyan, Rupen Zartaryan, Dr. Vahan Ardzruni, M. Uğurluyan, Yenovk Armen, Nazaret Dağavaryan, Ağeksantr Panosyan, Zabel Esayan, Vahan Malezyan, Vahan Tekeyan, Çifte Saraf, Arşag Alboyacıyan, Kirkor Zohrab, D. Çırakyan, Hayganuş Mark, L. Paşalyan, Dikran Yeseyan, D. Yelkenciyan, M. Şamdancıyan, Prof. Apraham Der Hagopyan ve Elbis Gesaratsyan gibi isimler dergi çevresinin öne çıkan kişileri oldu.[1]
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d Mildanoğlu, Zakarya (24 Eylül 2016). "'Şekilden şekle giren' ve handan hana göçen bir Dzağig". Agos. 25 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2021.
- ^ "Ermeni Feminist Öncü: Hayganuş Mark". Bianet. 9 Nisan 2003. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2021.
- ^ "Hayganuş Mark (Markar)". İKM. 28 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2021.
- ^ Stepanian, Karnig (1973). Կենսագրական բառարան. Dictionary of Biographies (Ermenice). Erivan: Soviet Writers. s. 157.