Davati Steli
Davati Steli (Gürcüce: დავათის სტელა - Davatis Stela) haç formunda kireç taşından[2] mamul bir steldir. Stelin üzerinde Meryem Ana ile baş melekler Mikail ve Cebrail'in de tasvir edildiği birer alçak rölyef ve Gürcüce Asomtavruli yazısıyla yazılmış en eski yazıtlardan biri bulunur.[3] İsa'nın Miraç Yortusu tasvirinin bulunduğu sanılan stelin üst kısmı kırılmış ve kaybolmuştur.[4] 4 ila 5. yüzyıl arasında tarihlenen stel, 1985 yılında Duşeti Belediyesi'nin bir yayla köyü olan Davati'de, Meryem Ana'ya adanmış küçük bir kilisede keşfedilmiştir.[5][6]
| Davati Steli | |
|---|---|
 | |
| Hammadde | Kireç taşı rölyef |
| Boyut | Yükseklik 61cm[1] |
| Yazı | Gürcü alfabesi |
| Oluşturulma | 5. yüzyıl |
| Keşfedilme | 1985 |
| Günümüzdeki konumu | Simon Canaşia Müzesi, Tiflis |
| Dil | Eski Gürcüce |
Yazıt değiştir
Davati steli, Gürcü alfabesinin dizilişinin sunulduğu en eski kaynak olup üzerinde 37 harf görülmektedir[7]
| “ | ႠႡႢႣႤႥႦ
ჁႧႨႩႪႫ ႬჂႭႮႯ ႰႱႲჃႴႵႶ ႷႸႹႺႻႼ ႽႾჄႿჀ Ⴥ |
„ |
- Bu harflerin alfabetik sırası şöyledir: ა(a), ბ(b), გ(g), დ(d), ე(e), ვ(v), ზ(z), ჱ(ē), თ (t), ი(i), კ(k'), ლ(l), მ(m), ნ(n), ჲ(y), ო(o), პ(p'), ჟ(j), რ(r), ს(s), ტ(t'), ჳ(w), ფ(p), ქ(k), ღ(ğ), ყ(q'), შ(ş), ჩ(ç), ც(ts), ძ(dz), წ(ts'), ჭ(ch'), ხ(x), ჴ(ẖ), ჯ(c), ჰ(h), ჵ(ō).[7]
Hipotez değiştir
Gürcü bilim insanı Ramin Ramişvili, ႩႲႽ harf kombinasyonunun Gürcü rakamlarına göre 5320 (5000 + 300 + 20, sırasıyla Ⴉ [k] + Ⴒ [t] + Ⴝ [č]) sayısına karşılık geldiğini varsayar. Bu da Gürcü alfabesinin icat edilme iddiasını taşıyan M.Ö. 284 yılına denk düşmektedir.[6]
Galeri değiştir
-
Davati Steli'ndeki alfabe yazıtı. -
Davati steli, alfabe yazıtının bulunduğu yüz. -
Davati steli, alfabe yazıtının bulunduğu yüz, detay. -
Davati steli, alfabe yazıtının bulunduğu yüz, detay. -
Davati steli, alfabe yazıtının bulunduğu yüz, alt kısım, figür detayları. -
Davati steli, Meryem Ana ve İsa kabartmasının ve ilgili yazıların bulunduğu yüz.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Ayrıca bakınız değiştir
- Serapeitis Steli
- Vespasian Steli
Kaynakça değiştir
- ^ Machabeli, p. 119
- ^ Machabeli, p. 6
- ^ Machabeli, p. 120
- ^ Machabeli, p. 11
- ^ Abramishvili, G & Aleksidze, Z. (1990), "A national motif in the iconographic programme depicted on the Davati Stela". Le Muséon, Vol. 103. # 3-4: 283-292
- ^ a b "დავათის სტელა [Davati stele]". ენციკლოპედია "საქართველო", ტ. II [Encyclopaedia Georgia, Vol. 2] (Gürcüce). Georgian National Academy of Sciences. 2012. ss. 258-259. ISBN 978-99928-20-27-8.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b Makharashvili, Tariel (2018). "Gematrical (Geometrical) -Lexical Model of the Georgian Alphabetic system. Updated Version - English". Academia. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023.
Bibliyografya değiştir
- Machabeli, K. (2008) Early Medieval Georgian Stone Crosses, Ministry of Culture and Sports of Georgia, Chubinashvili National Research Centre for History of Georgian Art and Monument Protection, 978-9941-0-2109-1
Dış bağlantılar değiştir
- History of Georgia through Artifacts: Stele of Davati 10 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on Georgian Public Broadcasting