Buzul dalgası
Buzul dalgası, bir buzulun normalden 100 kat daha hızlı hareket ederek oldukça önemli oranda ilerlediği kısa süreli olaya verilen isimdir. Bu şekilde dalgalanan buzullar belirli bölgelerde toplanır. Özellikle Svalbard, Kanada Arktik Adaları ve Alaska'da buzul dalgaları ile hareket eden buzullara rastlanır. Buzul dalgaları düzenli ve periyodik aralarla oluşur ve iki buzul dalgası arasında geçen döneme sakin dönem denir. Bu dönemde buzulların hızları oldukça düşüktür ve hatta geri çekilmeler de olabilir.
Teori değiştir
Kritik kütle değiştir
Buzul dalgalarının oluşmasını açıklayan birçok teori oldu. Kabul edilmiş teorilerden biri olan ve 1969'da Meier&Post tarafından önerilen teoriye göre buzulun üst kısmında biriken kütlenin kritik düzeye gelmesi yani normal olarak biriken su miktarından fazla olması dalgayı başlatır. Bu da buzul alt bölgeden kayabilmesi için yüzme özelliğinin artmasıyla oluşur.
Biçim değiştiren yatak hipotezi değiştir
Ayrıca buzulların üzerinde bulundukları kayaların jeolojik özelliklerinin de dalgaların oluşumunda belirli bir rol oynadığı önerildi. Kaya tipi buzulun dengesini ve hareket hızını etkileyebilir. Buzul dalgasına uğrayan buzulların tortul kayaçlar üzerinde yer aldıkları düşünülmektedir. Bu da buzul dalgasına uğrayan buzulların neden bazı bölgelerde toplandıklarını açıklar.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- "Glacier surges" (İngilizce)
- "Glacial surges"11 Eylül 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)