Brezilya Komünist Partisi
Brezilya Komünist Partisi (Portekizce: Partido Comunista do Brasil, PCdoB) Brezilya'da faaliyet gösteren siyasi partidir. 23 Haziran 1988'de Brezilya Yüksek Seçim Mahkemesinin kararıyla yasal parti olarak kabul edilmiştir. Şu anki başkanı Luciana de Oliveira Santos'tur.
| Brezilya Komünist Partisi Partido Comunista do Brasil | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | PCdoB |
| Genel başkan | Luciana de Oliveira Santos |
| Kuruluş tarihi | 18 Şubat 1962 |
| Merkez | Brasília, Brezilya[1][2] |
| Gazete(ler) | Classe Operária (İşçi Sınıfı) |
| Gençlik kolu | Sosyalist Gençlik Birliği |
| Üyelik (2022) | 409,349[3] |
| İdeoloji | Komünizm Marksizm-Leninizm[1] |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol[4][5] |
| Ulusal üyelik | Umut Brezilya |
| Uluslararası üyelik | Foro de São Paulo, Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı |
| Resmî renkler | Kırmızı ve Sarı |
| Temsilciler Meclisi | 6 / 513 |
| Senato | 0 / 81 |
| Belediyeler | 81 / 5.570 |
| Şehir konseyleri | 998 / 51.748 |
| Valilikler | 0 / 27 |
| İnternet sitesi | |
| Parti bayrağı | |
 | |
| Brezilya | |
Partinin gençlik örgütü UJS (União da Juventude Socialista) Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu üyesidir.
Tarihçe değiştir
Partinin kuruluşu değiştir
PCdoB 18 Şubat 1962 tarihinde Brazilyalı Komünist Parti (Partido Comunista Brasileiro - PCB) saflarından bu partiyi revizyonist olmakla suçlayarak ayrılan yaklaşık yüz kişi tarafından kuruldu. Parti Maoizm'den açıkça etkileler taşıyan bildirisinde ve Nikita Kruşçev'e karşı tavır alan ilk hükûmet dışı komünist parti oldu. Yayın organı olarak A Classe Operária (Çalışan Sınıf) dergisini yayınlamaya başladı.
27 Temmuz 1963'te parti Nikita Kruşçev'e yönelik Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin 20. Kongresi'nde aldığı kararları eleştiren bir açık mektup yayınladı.
Askeri diktatörlük değiştir
31 Mart 1964'te Brezilya devlet başkanı João Goulart'nın ABD destekli bir askerî darbeyle devrilmesiyle başlayan yirmi yıllık askeri diktatörlük döneminde parti demokrasiye dönüşü savundu. Bütün siyasi partilerin yasaklandığı ve yoğun insan hakları ihlallerinin gündeme geldiği darbe döneminde PCdoB en önemli yeraltı direniş örgütlerinden biri haline geldi. Üniversite çevresindeki faaliyetleri sayesinde parti giderek büyüdü. Bu arada hükûmet karşıtı grupların üyeleri ve liderleri düzenli olarak askerler tarafından öldürülüyordu.
1972 yılında ordu, hava kuvvetleri ve polis komünist liderlerin gizlendiğinden şüphelendikleri güney Pará'da bulunan Marabá kentine yönelik geniş bir saldırı düzenlediler. PCdoB direnişçi hareketler tarafından örgütlenen ve ismini yakınlarda bulunan bir ırmaktan alan Araguaia Gerillaları hareketine katılmıştı. Hükûmet basın organlarına bu örgütle ilgili haber vermeyi yasaklamıştı. Gerilla hareketi 1975 yılında yenildi.
Yasallaşma değiştir
Demokratikleşme sürecine başlamış olan askeri hükûmet 28 Ağustos 1979'da aralarında PCdoB'un kurularının da bulunduğu siyasi tutukluları da kapsayan bir genel af ilan etti. Aynı yıl parti gazetesi Tribuna Operária'yı yayınlamaya başladığını duyurdu.
1984 başlarında solcu önderlik doğrudan başkanlık seçimleri talep eden Diretas Já kampanyasını başlattılar. Üç ay gibi bir süre içinde 8 milyon Brezilyalı hükûmet karşıtı politik gösterilere katıldı. Seçim talebi kabul edilmediyse de askeri rejim giderek çözülmeye başladı. Bir yıl sonra PCdoB Sosyalist Gençlik Birliği'ni (União da Juventude Socialista) kurdu.
23 Mayıs 1985'te kampanyanın 8 ay sonrasında senato Tancredo Neves'i başkan olarak seçti. Bu askeri idarenin sonu oldu. PCdoB ve diğer solcu partiler yeniden yasallaştılar. Partinin beş temsilcisi 1988 Anayasası'nı hazırlayacak olan Anayasal Komisyona seçildi.
Koalisyon ortaklığı değiştir
1989'da 29 yıl sonra yapılan ilk başkanlık seçimlerinde Brezilya İşçi Partisi'nden (Partido dos Trabalhadores - PT) Luiz Inácio Lula da Silva PCdoB ile ittifak yaparak oyların %47'sini elde etti. Bu koalisyon 1994, 1998 ve 2002 seçimlerinde tekrarlandı.
Şubat 1992'de partinin 8. Kongresi O Socialismo Vive! (Sosyalizm Yaşıyor) sloganı ile yapıldı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra dünya üzerindeki birçok komünist partiyi etkisi altına alan program dönüşümleri ve isim değişimleri dalgası PCdoB'yi etkilemedi. Aynı yılın Eylül ayında PCdoB başkan Fernando Collor de Mello'yu yolsuzlukla suçlayan ilk parti oldu. Collor 29 Aralık'ta görevinden ayrılmak zorunda kaldı.
1990'larda PCdoB Fernando Henrique Cardoso'nun neoliberal politikalarının başlıca karşıtı haline geldi. 6 Ekim 2002'deki genel seçimlerde parti 1 967 833 oy aldı (2.2%) ve Temsilciler Meclisi'nde 513 sandalyenin 12 tanesini elde etti. Ancak Senato'ya giremedi. 1 Ekim 2006 seçimlerinde de parti parlamentoda 13 sandalye kazandı.
Günümüzde PCdoB Ocak 2003'ten bu yana iktidarda bulunan Luiz Inácio Lula da Silva'nın Brezilya İşçi Partisi yönetimindeki koalisyon hükûmetinin parçasıdır.
Seçim sonuçları değiştir
Parlamento seçimleri değiştir
| Temsilciler Meclisi | Senato | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Seçim | Oy | % | ± | Sandalye | % | ± | Oy | % | ± | Sandalye | % | Toplam Sandalye | |
| 1986 | 297,237 | 0.6 | – | 3 | 0.6 | – | 0 | 0 | – | ||||
| 1990 | 352,049 | 0.9 | +0.3 | 5 | 1.0 | +2 | 0 | 0 | – | ||||
| 1994 | 562,121 | 1.2 | +0.3 | 10 | 1.9 | +5 | 751,428 | 0.8 | 0 | 0 | – | ||
| 1998 | 869,293 | 1.3 | +0.1 | 7 | 1.3 | -3 | 559,218 | 0.9 | +0.1 | 0 | 0 | – | |
| 2002 | 1,967,833 | 2.2 | +0.9 | 12 | 2.3 | +5 | 6,199,237 | 4.0 | +3.1 | 0 | 0 | – | |
| 2006 | 1,982,323 | 2.1 | -0.1 | 13 | 2.5 | +1 | 6,364,019 | 7.5 | +3.5 | 1 | 1.2 | 1 | |
| 2010 | 2,748,290 | 2.8 | +0.7 | 15 | 2.9 | +2 | 12,561,716 | 7.4 | -0.1 | 1 | 1.2 | 2 | |
| Kaynaklar: Election Resources 23 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dados Eleitorais do Brasil (1982-2006) | |||||||||||||
Kaynakça değiştir
- ^ a b TSE 16 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Estatuto do Partido Comunista do Brasil
- ^ TSE 15 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Partidos – Partidos políticos – PCdoB
- ^ "Brezilya Partileri Üye Sayısı". 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
- ^ "Brazil's Bolsonaro faces probe after hospitals ran out of oxygen". Al Jazeera. 5 Şubat 2021. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022.
- ^ Brito, Ricardo (5 Şubat 2022). "Brazil's top prosecutor probes Bolsonaro over Manaus COVID-19 outbreak". Reuters. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022.