Bitlis Muharebesi

Bitlis Muharebesi (Rusça: Битлисское сражение / Bitlisskoye srazhenie), 1916 yılının yaz aylarında Bitlis şehri için Rusya İmparatorluk Kuvvetleri ve Osmanlı Ordusu arasında gerçekleşmiş bir dizi çatışmadır.

Bitlis Muharebesi
Kafkasya Cephesi
TarihTemmuz 1915 - Ağustos 1916
Bölge
Sonuç Rus zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Mustafa Kemal Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Ahmed İzzet Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Faik Paşa  (ölü)
Rus İmparatorluğu Nikolay Yudeniç
Kayıplar
Osmanlı İmparatorluğu 36.000 Rus İmparatorluğu  ?

Muharebe değiştir

Bitlis, ilk olarak 2-3 Mart'ta Rusya İmparatorluk Kara Kuvvetleri'nin 2. Kafkas Kolordusu tarafından düşürüldü. Ancak 1 Ağustos'ta taarruza geçen Mirliva Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Osmanlı 16. Kolordusu, Diyarbekir'e doğru ilerlemekte olan Nikolay Yudeniç komutasındaki Kafkas Ordusu'nu geri çevirerek 8 Ağustos'ta 5. Fırka ile Bitlis'i, 8. Fırka ile Muş'u geri aldı[1] ve 16. Kolordu Kumandanı Mustafa Kemal, Ruslara karşı aldığı 8 Ağustos'taki zaferi şu telgrafla bildirdi:

"Muş dün ve Bitlis bugün kolordumuz tarafından zapt ve işgal edilmiştir. Yenilgiye uğratılmış düşman kuvvetleri takip edilmektedir."[2]

25 Ağustos 1916'da Rus kuvvetleri tarafından Bitlis ve Muş tekrar alındı.[3] Osmanlılar yaklaşık yarısı savaş esiri olmak üzere 34.000 kayıp verdi.[4][5][6]

Sonrası değiştir

Çapakçur Muharebeleri ile Rus birlikleri geri püskürtüldü. Bitlis ve Muş, Ruslardan geri alındı.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Tarihçe". Temmuz ayı sonlarında taarruz için tekrar Bitlis’e gelmiştir. 1 Ağustos 1916 tarihinde Mustafa Kemal tarafından taarruz emri verilmiş, 8 Ağustos 1916 tarihinde Bitlis sabah 05’de istiklaline kavuşmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021. 
  2. ^ Atatürk'ün Bütün Eserleri. Cilt: 2. Kaynak Yayınları. s. 52. 
  3. ^ Haluk SELVİ, Bülent CIRIK (11 Temmuz 2014). "Milli Mücadelede Bitlis ve Çevresi (1918–1921)". s. 209. doi:10.17550/aid.42309. 10 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021. 
  4. ^ Chalabian, Antranig (1988). General Andranik and the Armenian Revolutionary Movement. p. 273–275. ISBN 0962274119
  5. ^ Herman, Gerald (1992). The Pivotal Conflict: A Comprehensive Chronology of the First World War, 1914-1919. Westport, Connecticut: Greenwood Press. p. 268. ISBN 0-313-22793-4.
  6. ^ The International Military Digest Annual: A Review of the Current Literature of Military Science for 1915. 10 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. New York City: The International Military Digest. 1916. p. 224. Noteworthy in this theater is the Russian success in recapturing Mush and Bitlis (Aug 25), which the Turks had won earlier in the month.