Betül Kaçar
Betül Kaçar, Türk astrobiyolog ve profesör.
Betül Kaçar | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1983 İstanbul, Türkiye |
| Milliyet |  Türkiye |
| Eğitim | Emory Üniversitesi Marmara Üniversitesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Astrobiyoloji |
| Çalıştığı kurumlar | Arizona Üniversitesi Dünya Yaşam Bilimleri Enstitüsü (Tokyo) Harvard Üniversitesi |
Yeryüzünde kalıntı bırakan mikro-boyuttaki canlıların biyolojik yapısını anlamak için çalışmalar yapan Kaçar; laboratuvarda canlandırdığı geçmişe dair biyolojik yaşamı, güneş sistemi ve dışındaki gezegenlerden elde edilen veriler ile karşılaştırarak evrendeki yaşamın izlerini arayan bir bilim insanıdır.[1] 2021 yılından bu yana çalışmalarını Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde sürdürmektedir.[2] Geçmişteki elementlerin, dünya gezegenindeki yaşam üzerine yarattığı etkileşimi inceleyen bir NASA Merkezi'nin de yöneticisidir.[3]
Yaşamı değiştir
İstanbul'da dünyaya geldi. Giresunlu bir ailenin çocuğu olan Betül Kaçar'ın çocukluğu Giresun'un Bulancak ilçesinde geçti.[4]
Çavuşoğlu Koleji'nden mezun olduktan sonra yüksek öğrenimini 2004 yılında Marmara Üniversitesi Kimya Bölümünde tamamladı. 2003'te, Marmara Üniversitesi'nde öğrenciliği sırasında Amerikan Howard Hughes Tıp Enstitüsü (HHMI)'ne başvurduğu proje ile lisans öğrencileri yaz araştırma bursu alarak ABD'deki araştırmalarına başladı[4]
Üniversiteden mezun olunca Atlanta'daki Emory Üniversitesi'nde doktora programına başladı. Parkinson ve alzheimera neden olan proteinler üzerine hem Emory Üniversitesi Kimya Bölümü hem de Emory Tıp Fakültesi'nde çalışmalar yaptı.
Doktora çalışmaları sırasında evrim ve astrobiyoloji konularına ilgi duydu; 2010 yılında doktorasını tamamladıktan sonra çalışmalarını Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA)'ya başvurarak doktora sonrası çalışmalarını NASA'da sürdürdü. Çalışmaları NASA Genç Araştırmacı ödülü, NASA Astrobiyoloji Enstitüsü ödülü ve NASA Egzobiyoloji Araştırmacı ödülüne değer görüldü.[1][5] Bu ödüller sayesinde ABD'de ve Avrupa'da birçok laboratuvarı ziyaret etme ve araştırma yapma fırsatı buldu.[6] 2011 yılında NASA Astrobiyoloji Enstitüsü'nün desteğiyle kurulan SAGANet adlı astrobiyoloji eğitim platformunun kurucuları arasında yer aldı.
2014 ve 2017 yılları arasında Harvard Üniversitesi'nde Organizma ve Evrimsel Biyoloji Bölümü'nde Araştırma Görevlisi olarak bağımsız bir araştırma grubuna liderlik etti. 2018 -2021 arasında Arizona Üniversitesi'nde Astronomi ve Moleküler Biyoloji bölümünde öğretim üyesi olarak görev yaptı.[7] Kaçar, 2016 yılından itibaren ABD'deki göreviyle eş zamanlı olarak Japonya hükûmeti tarafından kurulan Yer-Yaşam Enstitüsü (ELSI) adlı uluslararası enstitüde de öğretim üyesi olarak görev yaptı. 2021 yılında Wisconsin-Madison Üniversitesi Bakteriyoloji bölümünde çalışmaya başladı.[2]
"Yaşamın kökenlerine ve evrimine ışık tutmak için genom mühendisliği, protein biyokimyası ve paleobiyoloji gibi filogenetik yeniden yapılandırmanın tüm araçlarını birleştiren bir laboratuvara öncülük etmesi" nedeniyle, 2021 yılında Uluslararası Yaşamın Kökeni Araştırmaları Derneği (ISSOL) gelecek vadeden genç bilim insanlarına verilen Stanley Miller Erken Kariyer Ödülü'ne değer görüldü.[8][9] Kaçar, antik genler konusunda yaptığı bilimsel çalışmaları dolayısıyla, Genom Yazarları Birliği ve Rosalind Franklin Derneği'nin verdiği “2022 Rosalind Franklin Madalyası” ödülünde ikinciliğe layık görüldü.[10]
Betül Kaçar, Aralık 2022 tarihinde Lex Fridman Show'a konuk olduğu programda 'yaşamın kökenleri', 'antik dna' ve 'uzayda olası yasam formlarinin biçimleri' üzerine konuştu.[11]
Kaynakça değiştir
- ^ a b "Betül Kaçar". Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi. 11 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
- ^ a b "New faculty profile: Betül Kaçar explores astrobiology and the origins of life – eCALS". ecals.cals.wisc.edu. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "Ya gezegen B varsa? Konuk: Betül Kaçar". ART19. 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ a b "NASA'ya çağrılan Türk bilim insanı Betül Kaçar hayatı ve biyografisi". Haberler.com sitesi, 17 Ocak 2020. 18 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
- ^ "Prof. Dr. Betül Kacar, NASA Ekibine Kabul Edildi". Bianet 17 Ocak 2020. 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
- ^ "Betül Kaçar Invokes the Past in Modern Bacteria". Turkofamerica.com sitesi, 12 Ocak 2018. 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
- ^ "Betül Kaçar". Milliyet gazetesi 17 Ocak 2020. 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
- ^ "Türk Bilim İnsanı Betül Kaçar'ın Başarısı". FizikHaber.com sitesi. 28 Kasım 2021. 25 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "Yaşamın Kökenlerini Araştıran Dr. Betül Kaçar'a Stanlay Miller Kariyer Ödülü". SES Eşitlik, Adalet, Kadın Platformu. 17 Kasım 2021. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "Antik genleri araştıran Prof. Betül Kaçar'a ödül". Halk TV. 22 Temmuz 2022. 22 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022.
- ^ "Origin of Life, Ancient DNA, Panspermia, and Aliens". 29 Aralık 2022. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
Dış bağlantılar değiştir
- Kaçar Araştırma Grubu 1 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- MUSE 18 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Kaçar'ın öncülük ettiği NASA Disiplinlerarası Astrobiyoloji Araştırmaları Konsorsiyumu-ICAR)
- SagaNET platformu24 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.