Belarus Arap alfabesi

Belarus Arap alfabesi (Belarusça: Беларускі арабскі алфавіт, Latin alfabesi: Biełaruski arabski ałfavit) veya Arabitsa (Belarusça: Арабіца) Arap alfabesine dayanıyordu ve 16. yüzyılda (muhtemelen 15.) geliştirildi. Arapça'da bulunmayan Belarusça sesbirimleri temsil etmek için birkaç ekleme de dahil olmak üzere yirmi sekiz grafemden oluşuyordu.

Belarus Arap alfabesi, o zamanlar Litvanya Büyük Dükalığı'nın bir parçası olan Belarus topraklarına yerleşmeye davet edilen Lipka Tatarları tarafından kullanılıyordu. 14.-16. yüzyıllarda yavaş yavaş kendi dillerini kullanmayı bıraktılar ve Belarus Arap alfabesiyle oluşturulmuş Eski Belarusça'yı kullanmaya başladılar. Bu edebi geleneğin kitapları Belarus'ta Arapça kitap anlamına gelen Kitab (Belarusça: Кітаб) olarak biliniyor.

Bazı Lehçe metinler de 17. yüzyılda veya sonrasında Arap alfabesiyle yazılmıştır.^[1]

Ek grafemler değiştir

Arapçada olmayan /ʒ/ (ж), /tʃ/ (ч) ve /p/ (п) sesleri için aşağıdaki Farsça grafemler kullanılmıştır:

پ چ ژ

Yumuşak /dz/ (дз) ve /ts/ (ц) seslerini belirtmek için aşağıdaki grafemler oluşturuldu:

ࢮ ࢯ (

)

Bu grafemler 16.-20. yüzyıllarda Belarusça ve Lehçe yazmak için kullanıldı.^[1]

/w/ (ў) ve /v/ (в) seslerinin her ikisi de aynı sembolle temsil edildi:

و

Denklik tablosu değiştir

Sesli harfler değiştir

A ve E
İ ve Y
U ve O
Sesli harf yok
Ünsüz katlama

Ünsüzler değiştir

Kiril	Latin	Arap
		Bağlamsal			Tek başına
		Son	Orta	Baş	Tek başına
Б б	B b	ـب	ـبـ	بـ	ب
В в	V v	ـو		و
Г г	H h	ـه	ـهـ	هـ	ه
Ґ ґ	G g	ـغ	ـغـ	غـ	غ
Д д	D d	ـد		د
Дж дж	Dž dž	ـج	ـجـ	جـ	ج
Дзь дзь	Dź dź	ـࢮ		ࢮ ( )
Ж ж	Ž ž	ـژ		ژ
З з	Z z	ﺾ	ـضـ	ضـ	ض
Зь зь	Ź ź	ـز		ز
Й й	J j	ـى	ـىـ	ىـ	ى
К к	K k	ـق	ـقـ	قـ	ق
Кь кь	Kj kj	ـك	ـكـ	كـ	ك
Л л, Ль ль	Ł ł, L l	ـل	ـلـ	لـ	ل
М м	M m	ـم	ـمـ	مـ	م
Н н, Нь нь	N n, Ń ń	ـن	ـنـ	نـ	ن
П п	P p	ـپ	ـپـ	پـ	پ
Р р	R r	ـر		ر
С с	S s	ـص	ـصـ	صـ	ص
Сь сь	Ś ś	ـث	ـثـ	ثـ	ث
Т т	T t	ـط	ـطـ	طـ	ط
Ть ть	Tj tj	ـت	ـتـ	تـ	ت
Ў ў	Ŭ ŭ	ـو		و
Ф ф	F f	ـف	ـفـ	فـ	ف
Х х	Ch ch	ـح	ـحـ	حـ	ح
Ц ц	C c	ـࢯ	ـࢯـ	ࢯـ	ࢯ ( )
Ць ць	Ć ć	ـس	ـسـ	سـ	س
Ч ч	Č č	ـچ	ـچـ	چـ	چ
Ш ш	Š š	ـش	ـشـ	شـ	ش
’	—	—	ـعـ	—	—
ь	—	—

Ligatür değiştir

Kiril	Latin	Arap
		Bağlamsal			Tek başına
		Son	Orta	Baş	Tek başına
Ла ла, Ля ля	Ła ła, La la	ـلا		لا

Ayrıca bakınız değiştir

Belarus Latin alfabesi
Bosna Arap alfabesi - Boşnakça için kullanılan değiştirilmiş Arap alfabesi

Kaynakça değiştir

^ ^a ^b "Ilya Yevlampiev, Karl Pentzlin and Nurlan Joomagueldinov, N4072 Revised Proposal to encode Arabic characters used for Bashkir, Belarusian, Crimean Tatar, and Tatar languages, ISO/IEC JTC1/SC2/WG2, 20 May 2011" (PDF). 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Aralık 2021.

Daha fazla değiştir

Akiner, Şirin. Bir Belarus Tatar Kitab'ının Din Dili: Avrupa'da Bir İslam Kültür Anıtı. Otto Harrassowitz, 2009.
Д-р Я. Станкевіч. Беларускія мусульмане і беларуская літаратура арабскім пісьмом. [Адбітка з гадавіка Беларускага Навуковага Таварыства, кн. I.] – Вільня : Друкарня Я. Левіна, 1933 ; Менск : Беларускае коопэрацыйна-выдавецкае таварыства ″Адраджэньне″, 1991 [факсімільн.]. – 3-е выд.
Антон Антановіч, "Беларускія тэксты, пісаныя арабскім пісьмом" 20 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar değiştir

Wikimedia Commons'ta Belarusian Arabic alphabet ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kitab'lar, Belarusça dilinin benzersiz vurgusu pravapis.org

[UnicodeProposal-1] "Ilya Yevlampiev, Karl Pentzlin and Nurlan Joomagueldinov, N4072 Revised Proposal to encode Arabic characters used for Bashkir, Belarusian, Crimean Tatar, and Tatar languages, ISO/IEC JTC1/SC2/WG2, 20 May 2011" (PDF). 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Aralık 2021.

[1]