Azerbaycan'ın yatırımları

Azerbaycan'da bağımsızlığın yeniden sağlanmasından sonra ekonomik olarak bağımsızlıktan sonraki yıllar iki ana döneme ayrılabilir. 1991-1995 dönemi ekonomik kaos ve gerileme ile tanımlanabilir. 1996 sonrası dönem, makroekonomik istikrarın artması ve dinamik ekonomik kalkınmayla bilinir.[1] Azerbaycan, Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) 2009-2010 Küresel Rekabet Raporu'nda 18 puan yükselmiş ve 133 ülke arasında 51. sırada yer almış ve BDT ülkeleri arasındaydı.[2] Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) raporunda belirtildiği gibi, Azerbaycan'ın 2016 yılında yurt dışına doğrudan yatırımları, 2010 yılında 232 milyon dolardan önemli ölçüde fazla olan 533 milyon dolardı.

Azerbaycan'ın Arnavutluk, Avusturya, Belarus, Belçika, Bulgaristan, Çekya, Çin, Hırvatistan, Mısır, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, İran, İsrail, İtalya, Ürdün, Kazakistan, Kore, Kırgızistan, Letonya, Litvanya, Lübnan, Makedonya, Karadağ, Moldova, Norveç, Pakistan, Polonya, Katar, Romanya, Rusya, Sırbistan, Suudi Arabistan, Suriye, İsviçre, Tacikistan, Türkiye, BAE, Ukrayna, Birleşik Krallık ve Özbekistan ülkeleri ile ikili yatırım anlaşmaları bulunmaktadır. Azerbaycan en çok Türkiye, Gürcistan, Rusya, Özbekistan, Ukrayna, Romanya ve İsviçre gibi ülkelere yatırım yaptı.

Avrupa ve BDT ülkelerine yaptığı yatırımlar değiştir

2010 yılında Azerbaycan 9,46 milyar ile AB ülkelerine en büyük sekiz petrol tedarikçisi arasına girdi.[3]

Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Fonu, Karadağ'da bir tatil beldesi inşası için 258 milyon Euro tahsis etti. Proje, Karadağ sahilinin yerlerinden biri olan Boca Körfezi bölgesindeki tesisin inşasını öngörüyor. Karadağ'ın başkenti Podgorica'nın 116 kilometre (72 mil) güneybatısındaki eski bir askeri bölgede bulunan tesisin uzun vadeli kiralanmasına ilişkin anlaşma SOCAR ile 90 yıllığına imzalanacaktır.[4]

SOCAR'ın diğer yurt dışı operasyonları arasında İsviçre'nin enerji endüstrisine yapılan yatırım bulunmaktadır. Şirket ayrıca Romanya topraklarında Azerbaycan-Gürcistan-Romanya Ara Bağlayıcı (AGRI) gaz projesinin uygulanmasında ve Yunanistan, Ukrayna ve Moldova'nın yakıt altyapısının geliştirilmesinde yer almaktadır.

Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Fonu; Kırgızistan, Tacikistan, Gürcistan, Ukrayna ve hatta Latin Amerika'da petrol rafinerilerinin inşasına yatırım yapmakla ilgilenmektedir.

Gürcistan Ulusal İstatistik Ofisi'nin (Geostat) raporuna göre Azerbaycan, 2016'nın üçüncü çeyreğinde ve aynı zamanda yılın birinci ve ikinci çeyreklerinde Gürcistan'ın en büyük yatırımcısı konumundadır. Azerbaycan, 2016'nın 3. çeyreğinde Gürcistan ekonomisine 151 milyon dolar yatırım yaptı ve bu da 2015'in aynı dönemine göre yüzde 15.1 daha azdı. 2016 yılının 3. çeyreğinde Azerbaycan'ın yatırımları, Gürcistan ekonomisine yapılan tüm yatırımların % 33'ünü oluşturdu. Genel olarak, 2016 yılının dokuz ayında Azerbaycan, 2015 yılının aynı dönemine göre % 9,6 daha fazla olan Gürcistan'a 434 milyon dolar yatırım yaptı. Raporlama döneminde Gürcistan ekonomisine toplamda 463 milyon dolar yatırım yapıldı ve bu da 2015 yılının 3. çeyreğine göre % 4.1 daha azdı.

Türkiye'ye yaptığı yatırımlar değiştir

Yurtdışına yatırım yapan en büyük Azerbaycan şirketlerinden biri devlet petrol şirketi SOCAR'dır. Azerbaycan, tüm bölge ve Avrupa ülkelerinde uygulanan projelere yatırım yapmayı hedeflemektedir ve yatırımlar kapsamında en çok yatırım yaptığı ülke Türkiye'dir. 2018 yılına kadar Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet petrol Fonu'nun Türkiye'deki yatırımları 20 milyar dolara ulaşacak. Türkiye'de Azerbaycan sermayesi ile faaliyet gösteren 800'den fazla şirket bulunmaktadır. Bu şirketler ağırlıklı olarak inşaat, turizm, emlak, enerji ve ulaşım sektörlerinde faaliyet göstermektedir. Devlet petrol şirketi SOCAR ve diğer Azerbaycan şirketleri, Türk ekonomisine yaklaşık 4.5 milyar dolar yatırım yaptı.[5]

Diğer yatırımlar (petrol sektörü dışında) değiştir

Azerbaycan, sadece petrol gelirleri ile ülkelerin ekonomisine yatırım yapmıyor; ekonominin birçok petrol dışı sektörlere de yatırım yapmaya çalışıyor. Örneğin, Azerbaycan yatırımıyla komşu Gürcistan'da beş yıldızlı bir otel inşa edilecek. "Londra" otelinin inşaatına resmî olarak 26 Temmuz'da başlandı. Yeni otel, Nahçivan Özerk Cumhuriyeti'nin yatırımlarıyla inşa edilecek. İnşaat çalışmalarını Azerbaycanlı Gemi Gaya firması gerçekleştiriyor. Azerbaycanlı yatırımcılar otelin yapımı için 10 milyon dolar ayırdı.

Konuyla ilgili yayınlar değiştir

  1. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. Genel bakış 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. İhracat Çözümleri | Uluslararası Ticaret Yönetimi 5 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. Sovyet Sonrası Geçişin Azerbaycan Ekonomisine Etkisi 25 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. Azerbaycan'ın 2017 ekonomik öncelikleri 13 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "GDP ofAzerbaijan". WorldAtlas (İngilizce). 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2018. 
  2. ^ "Global Competitiveness Report" (PDF). www3.weforum.org. 2010. 9 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020. 
  3. ^ "Azerbaijan among top 8 biggest oil suppliers to EU countries". www.today.az. 14 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Subscribe to read". Financial Times (İngilizce). 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2018. 
  5. ^ "Turkey: Is Law Being Rigged to Help Azerbaijan's SOCAR?" (İngilizce). 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.