Avrupa'nın hasta adamı

İstikrarsızlık yaşayan Avrupa ülkeleri için kullanılan lakap

Avrupa'nın hasta adamı (İngilizce: Sick man of Europe), ekonomisi kötü olan Avrupa devletleri için kullanılan bir deyimdir. Bu deyimin ilk defa Rus İmparatoru I. Nikolay tarafından art arda gelen savaşlar nedeni ile toprak kaybeden ve Avrupa'nın mali kontrolüne girmiş olan Osmanlı İmparatorluğu için kullanıldığı düşünülmektedir. Nikolay Sankt-Peterburg'da 9 Ocak 1853 tarihinde söylediği ve deyimin geçtiği söz şöyledir: "Kollarımız arasında hasta, ağır hasta bir adam var."[1] Nikolay konuşmasında sadece "hasta adam" kelimesini söylemiş, "Avrupa'nın" kelimesini söylememiştir. Deyimin tamamı ilk kez 12 Mayıs 1860 tarihinde The New York Times tarafından yazılmıştır.[2] Bu deyimden dolayı I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletleri, Osmanlı'yı küçümsemiştir.[3] Ayrıca Osmanlı Devleti, Boğazın hasta adamı olarak da bilinmektedir.[4]

1896 yılında Punch dergisinin yayımladığı karikatür. Sultan II. Abdülhamid, dünyanın büyük güçleri olan Rusya, Fransa ve İngiltere'nin Osmanlı'yı bir şirkete dönüştürmeye karar vermelerine dair bir broşüre bakıyor. Karikatür, Osmanlı'nın Avrupalı güçlerin oyuncağı hâline geldiğini anlatmaktadır.

Osmanlı Devleti dışında 1970'li yıllar boyunca Birleşik Krallık, diğer Avrupa devletlerine göre ekonomisi kötü olduğundan ve endüstriyel çekişmelerden dolayı "Avrupa'nın hasta adamı" olarak bilinmiştir. 1990'lı yıllarda da Almanya ekonomik sorunlarından dolayı bu sıfatla anılmıştır.[5] Mayıs 2005'te The Economist, "Avrupa'nın gerçek hasta adamı" diyerek bu deyimi İtalya için kullanmıştır.[6] 2007 yılında Morgan Stanley, Fransa'ya "Avrupa'nın yeni hasta adamı" demiştir.[7] Nisan 2007'de The Economist, bu sefer de Portekiz'e "Avrupa'nın yeni hasta adamı" demiştir.[8] 2008'de The Daily Telegraph, İtalya için bu deyimi kullanmıştır.[9]

17 Nisan 2020'de İngiliz gazetesi Daily Mail, Avrupa'nın diğer ülkelerinde koronavirüs salgın hızı ve ölüm artış oranının yavaşlarken İngiltere'de salgın hızının her geçen gün yükselmesi üzerine ülke için "Avrupa'nın hasta adamı" manşetini attı.[10]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

Dipnotlar değiştir

  1. ^ Hasan Tahsin Fendoğlu (2002). "Osmanlı-Amerika ilişkileri, 1786-1929". Beyan. ss. s. 238. 
  2. ^ "Austria in Extremis" (İngilizce). The New York Times. 12 Mayıs 1860. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  3. ^ "Modernization of Turkey" (İngilizce). The American Forum for Global Education. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  4. ^ Ali Osman Öztürk (2000). "Alman oryantalizmi". Vadi Yayınları. ss. s. 74. 
  5. ^ "The real sick man of Europe" (İngilizce). The Economist. 19 May 2005. 6 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  6. ^ "Addio, dolce vita" (İngilizce). The Economist. 15 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  7. ^ "The New Sick Man of Europe" (İngilizce). Morgan Stanley. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  8. ^ "A new sick man of Europe" (İngilizce). The Economist. 18 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  9. ^ "Italy: The sick man of Europe" (İngilizce). The Daily Telegraph. 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  10. ^ "İngiltere'de corona virüs: Avrupa'nın hasta adamı". NTV.com.tr. 17 Nisan 2020. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2020.