Antivenom

zehirlere karşı panzehir
(Antivenin sayfasından yönlendirildi)

Antivenom (veya antivenin) zehirli (venomlu) ısırıkların ve sokmaların tedavisinde kullanılan biyolojik üründür. Antivenom hedeflenen venomun küçük bir miktarının at, koyun, keçi veya tavşan gibi hayvanlara enjeksiyonu ile üretilir. Hayvanın bağışıklık sistemi venoma reaksiyon gösterir ve venomun aktif molekülü karşısında antikor üretir. Bu antikorlar hayvanın kanından alınarak zehirlenme tedavisinde kullanılır. Uluslararası düzeyde, üretilen antivenomlar Farmakope ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) standartlarına uymak zorundadır.[1]

Antivenom üretimi için sağılan bir yılan.

Terminoloji değiştir

Antivenom adı Fransızcada venom anlamına gelen venin'den türetilmiştir ve dünya çapındaki baskın kullanımdır.

İyileştirici kullanım değiştir

Antivenomun prensibi temel olarak Louis Pasteur'ün geliştirdiği aşıya dayanır. Ancak antivenomda bağışıklığı tetikleme işlemi doğrudan hastada yapılması yerine, işlem konak hayvanda yapılır ve hiperimmunize serum hastaya transfüze edilir.

Antivenom monovalan (sadece belirlenen türün venomuna karşı etkili) ve polivalan (bir dizi türün venomuna karşı etkili veya birkaç farklı türün venomuna karşı aynı anda etkili) olarak sınıflandırılabilir. İlk yılan antivenini 1895'te Pasteur Enstitüsü'ndeki Fransız bilim insanı Albert Calmette tarafından enstitünün Hindiçin şubesinde çalışırken adi kobraya (Naja naja) karşı geliştirildi. Brezilyalı bir bilim insanı Vital Brazil 1901'de Orta ve Güney Amerika'daki Crotalus, Bothrops ve Elaps cinsleri için ilk monovalan ve polivalan antivenomları geliştirdi. Vital ayrıca örümcek, akrep ve kurbağaların zehirli olan belli türleri için de antivenomlar üretti. Bunların tamamı São Paulo, Brezilya'da bulunan Instituto Butantan'da geliştirildi.

Mevcut Antivenomlar değiştir

Antivenomlar aşağıda belirtilen hayvanların zehirleri için geliştirilmiştir:[2]

Örümcekler değiştir

Antivenom Tür Ülke
Huni ağ örümceği antivenomu Sidney huni ağ örümceği Avustralya
Soro antiaracnidico Brezilya gezgin örümceği (Phoneutria spp.) Brezilya
Soro antiloxoscelico Keman sırtlı örümcek Brezilya
Suero antiloxoscelico Şili kahverengi keşiş örümceği Peru
Aracmyn Loxosceles ve Latrodectus cinslerine ait bütün türler Meksika
Redback spider antivenom Latrodectus hasselti Avustralya
Karadul antivenomu Kara dul örümcekleri ABD
SAIMR Spider antivenom Button spider Güney Afrika
Anti Latrodectus antivenom Kara dul örümcekleri Arjantin

Keneler değiştir

Antivenom Tür Ülke
Tick antivenom Avustralya kenesi Avustralya

Böcekler değiştir

Antivenom Tür Ülke
Soro antilonomico Lonomia oblique Brezilya

Akrepler değiştir

Antivenom Tür Ülke
Alacramyn Centruroides limpidus, C. noxius, C. suffusus Meksika
Suero Antialacran Centruroides limpidus, C. noxius, C. suffusus Meksika
Tunus polivalan antivenini Bütün İran akrepleri Tunus
Anti-Scorpion Venom Serum I.P.(AScVS) Hottentotta tamulus Hindistan
Anti-scorpionique Androctonus spp., Buthus spp. Cezayir
Akrep antivenini Siyah akrep, Buthus occitanus Fas
Soro antiescorpionico Tityus spp. Brezilya
SAIMR akrep antivenini Parabuthus spp. Güney Afrika
Purified polyvalent Anti-Scorpion Serum(equine) Leiurus spp.& Androctons akrepleri Mısır

Deniz hayvanları değiştir

Antivenom Tür Ülke
CSL Kutu denizanası antivenomu Kutu denizanası Avustralya
CSL kaya balığı antivenomu Kaya balığı Avustralya

Yılanlar değiştir

Antivenom Tür Ülke
Polivalan yılan antivenomu Güney Amerika çıngıraklı yılanı Crotalus durissus ve Bothrops asper Güney Amerika
Polivalan yılan antivenomu Benekli engerek Echis carinatus, Russell engereği Daboia russelli, Adi kobra Naja naja, Mavi bongar Bungarus caeruleus Hindistan
Ölüm engereği antivenomu Ölüm engereği Avustralya
Taipan antivenomu Taipan Avustralya
Kara yılan antivenomu Pseudechis spp. Avustralya
Kaplan yılanı antivenomu Australian copperheads, Kaplan yılanı, Pseudechis spp. Avustralya
Kahverengi yılan antivenomu Kahverengi yılanlar Avustralya
Polivalan yılan antivenomu Çoğu Avustralya yılanı Avustralya
Deniz yılanı antivenomu Deniz yılanı Avustralya
Vipera tab Vipera spp. ABD
Polyvalent crotalid antivenin (CroFab - Crotalidae Polyvalent Immune Fab (Ovine)) Kuzey Amerika çukur engerekleri (bütün çıngıraklı yılanlar, bakır kafalılar, ve su mokasenleri) ABD
Soro antibotropicocrotalico Çukur engerekler ve çıngıraklı yılanlar Brezilya
Antielapidico Mercan yılanları Brezilya
Soro anti-elapidico Mercan yılanları Brezilya
SAIMR polivalan antivenomu Mambalar, Kobralar, Rinkhalses, Şişen engerekler (B. worthingtoni, B. atropos, B. caudalis, B. cornuta, B. heraldica, B. inornata, B. peringueyi, B. schneideri, B. xeropaga) Güney Afrika[3]
SAIMR echis antivenomu Benekli engerekler Güney Afrika
SAIMR Boomslang antivenomu Boomslang Güney Afrika
Panamerican serum Mercan yılanları Kosta Rika
Anticoral Mercan yılanları Kosta Rika
Anti-mipartitus antivenom Mercan yılanları Kosta Rika
Anticoral monovalent Mercan yılanları Kosta Rika
Antimicrurus Mercan yılanları Arjantin
Coralmyn Mercan yılanları Meksika
Anti-micruricoscorales Mercan yılanları Kolombiya

Notlar değiştir

  1. ^ Theakston RD, Warrell DA, Griffiths E (Nisan 2003). "Report of a WHO workshop on the standardization and control of antivenoms". Toxicon. Cilt 41 (5 bas.). ss. 541-57. doi:10.1016/S0041-0101(02)00393-8. PMID 12676433. 30 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2010. 
  2. ^ "Appendix: Antivenom Tables". Clinical Toxicology. Cilt 41 (3 bas.). 2003. ss. 317-27. doi:10.1081/CLT-120021117. 
  3. ^ Spawls, S (1995). The Dangerous Snakes of Africa. Ralph Curtis Books. Dubai: Oriental Press. s. 192. ISBN 0-88359-029-8.