Alexis Kagame
Alexis Kagame (15 Mayıs 1912 – 2 Aralık 1981) Ruandalı bir filozof, dilbilimci, tarihçi, şair ve Katolik rahipti . Başlıca katkıları etno-tarih ve etnofilozofi (yerli felsefi sistemlerin incelenmesi) alanlarındaydı.
Alexis Kagame | |
|---|---|
| Doğum | Alexis Kagame 15 Mayıs 1912 Kiyanza, Ruanda |
| Ölüm | 02 Aralık 1981 (69 yaşında) Nairobi, Kenya |
| Eğitim | |
Bir teoloji profesörü olarak Ruanda'nın sözlü tarihi, gelenekleri ve edebiyatı üzerine geniş araştırmalar yürüttü ve konuyla ilgili hem Fransızca hem de Kinyarwanda dilinde çok sayıda kitap yazdı. Ayrıca yazdığı şiirleri de yayımlandı.
Kagame siyasi alanda da aktifti ve bazı Avrupalı bilim adamları tarafından 1940'lardan itibaren sömürge sistemi altında Tutsi kültürünün ve haklarının entelektüel lideri olarak görülüyordu.
Hayatı değiştir
Kagame, Kuzey Eyaleti, Rulindo Bölgesi, Murambi Sektöründe, Kiyanza - Buliza Ruanda'da uzun bir saray tarihçisinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi, Ruanda krallığında yüksek statüye sahipti, yönetici Tutsi sınıfındandı ve aynı zamanda Mwami sarayındaki geleneksel bakanlar olan Abiru adlı bir gruba aitti. Doğduğu sırada Ruanda bir Alman kolonisiydi, ancak sömürge otoriteleri dolaylı olarak onun aracılığıyla hüküm sürdüğü için Mwami hâlâ hatırı sayılır bir güce sahipti. Bölge Belçika'ya geçince ailesinden bazıları Katolikliğe geçti. Bir misyoner ilkokuluna gittikten sonra Kagame, Ekim 1928'den 1933'e kadar Kabgayi Küçük Ruhban Okulu'nda okudu. Çalışmalarına Nyakibanda Bölge Ruhban Okulu'nda devam etti ve 1941'de rahip olarak atandı. Bu süre zarfında, 1940'larda ve 1950'lerde önemli bir Katolik gazetesi olan Kinyamateka'nın da editörlüğünü yaptı (Ruanda Ulusal Üniversitesi'nde Kinyamateka'nın neredeyse tamamı var). 1950'de Royal Colonial Belge Enstitüsü'ne üye olan ilk Afrikalı oldu.
1952'de, Ruanda'nın vesayet yoluyla yönetim sisteminin bir savunması olan Le Code des Institutions Politiques de Ruanda'yı (arkadaşı Kral Mutara III Rudahigwa'yı desteklemek için) yazdığında bir dönüm noktasına geldi. Ruandalıların bağlarını vesayet yoluyla koparmaya çalışan sömürge rejimi, bunun krallığı kontrol etme çabaları için bir tehdit olduğunu gördü ve piskoposuna onu Roma'ya yeniden göndermesi için baskı yaptı. Oradayken Gregoryen Üniversitesi'nde okudu ve felsefe alanında doktora derecesini aldı. Ayrıca, Hıristiyanlığı Afrika milliyetçi özlemlerinin temeli olarak kullanmak isteyen bir grup Afrika Teolojisi öğrencisinden oluşan "Les Prêtres Noirs" üyesi oldu.[1]
1958'de Ruanda'ya döndükten sonra Katolik ilahiyat okulunda öğretmen oldu ve Tutsi monarşisiyle özdeşleşmesine rağmen, 1959'da Belçika liderliğindeki Hutu ayaklanması sırasında onu kurtarmış olabilecek bağımsızlık hareketinin önde gelen bir üyesi oldu. Daha sonra yeni kurulan Ruanda Ulusal Üniversitesi'ndeki ilk profesörlerden biri (1963) ve Lubumbashi Üniversitesi'nde misafir profesör oldu.
Kagame, sömürge öncesi Ruanda yönetiminin üst düzey Ruandalı memurlarından çok sayıda çok önemli sözlü belge topladı, ancak bunların tam açıklamalarını değil, yalnızca özetlerini ve yorumlarını yayınladı çünkü muhbirlerine bunu yapmak için onlar ölünceye kadar bekleyeceğine söz vermişti. Avrupalı Katolik din adamları ve Belçika sömürge yönetimi, onun araştırmalarını, yazılarını ve politikalarını yürekten beğenmiyordu; çünkü Ruanda kraliyet sistemini, etkileyebileceklerini umdukları modern bir cumhuriyetçi sistem lehine sona erdirmeye yönelik savaş sonrası projeleriyle çelişiyor gibi görüyordu. Sonuç olarak, kilise ve devlet çeşitli zamanlarda onun yayınlarını ya yayını durdurarak ya da yayınlardan bazı bölümleri keserek sansürledi.[2] Dahası, Ruanda krallarının ezoterik kodunun 1945 tarihli transkripti, Belçika çıkarları açısından o kadar tehlikeli görüldü ki, sömürge ordusu ona el koydu ve o zamanlar bunun Kagame'ye ait olduğunu inkar eden Belçikalı bilim adamları tarafından ancak 1964'te yayınlandı, ancak daha sonra bunun Kagame olduğunu kabul ettiler.[3] Kagame, siyasi etkisini sınırlamak için sömürge askeri yönetimi tarafından zaman zaman ev hapsine alındı.[4]
Ruanda'nın bağımsızlığını kazanmasının ardından, misyonerlik tutumlarının hâlâ yaygın olduğunu savunarak Hıristiyanlığın Afrikalaştırılmasının güçlü bir savunucusu oldu.
Alexis Kagame, bir zamanlar Landoald Ndasingwa ve onu eleştirel eğilimlerine rağmen büyük bir mizah anlayışına sahip, çok uzun boylu, iri yapılı, neşeli bir adam olarak tanımlayan kız kardeşi Louise Mushikiwabo'nun ilk kuzeni. Mgr. Kagame, 1981'de Nairobi'yi ziyaret ederken beklenmedik bir şekilde öldü.[5]
Çalışmaları değiştir
Siyasi Çalışmaları değiştir
Claudine Vidal'a göre Kagame'nin genel hedefi anayasal monarşinin yaratılmasıydı.[6] Kagame çalışmaları, ubuhake sığırlarının kolay sosyal hareketliliğe izin veren uyumlu bir toplum yarattığı sömürge öncesi Ruanda toplumunu tasvir ediyordu. Sonunda Belçikalı antropolog Jacques Maquet ile ortaklık kurdu. Jaques, Kagame'nin tezini son derece etkili akademik çalışmalara dönüştüren kişidir. Daha sonraki akademik araştırmalar, aşağılayıcı uburetwa arazi sözleşmesini dikkate alarak Kagame-Maquet'in sömürge öncesi güzel bir toplum tasvirini büyük ölçüde çürüttü. Uburetwa, araştırması Kagame'nin el yazmalarına dayanan Maquet tarafından büyük ölçüde göz ardı edildi.[7] Kagame'nin istikrarlı, sosyal açıdan ilerici bir ulus tasviri ve geniş bölgesel nüfuzu gösteren haritaları, 1990'ların sonlarında Ruanda Yurtsever Cephesi tarafından Doğu Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin yönetimini ve işgalini haklı çıkarmak için kullanıldı.[8]
Dilbilim Çalışmaları değiştir
Uluslararası dil alanındaki itibarı esas olarak iki eserine dayanmaktadır:
- La Philosophie Bantu-Rwandaise de l'Être (1956): Kinyarwanda dili ve kültürünün " Varlık " kavramıyla bağlantılı bir analizi. Ve,
- La Philosophie Bantu Comparée (1976): Tüm Bantu dillerini içeren daha geniş bir çalışma.
Bu çalışmalarında Kagame, Bantu dillerinin yapısının doğası gereği Afrika'ya özgü olan karmaşık bir ontolojiyi ortaya çıkardığını göstermeye çalışıyor. Eleştirmenler onun mantık dışı bir şeye Aristotelesçi kavramları empoze ettiğini iddia etmiştir. Başka bir deyişle, bu dil yapısı bilinçli olarak tasarlanmamıştır, daha ziyade uzun bir süre boyunca rastgele bir şekilde gelişmiştir ve dolayısıyla insanların düşünme biçiminin etkisi değil nedenidir.[9] Bununla birlikte Kinyarwanda'nın genel olarak dünyadaki en düzenli, karmaşık ve zor dillerden biri olduğu kabul edilmektedir.
- Un Abrégé de l'Ethno-historie du Ruanda . Butare, Éditions Universitaires du Ruanda, 1972-75. 2 cilt
- Giriş aux Grands Genres Lyriques de l'Ancien Ruanda . Butare, Éditions Universitaires du Ruanda, 1969
- Les Milices du Rwanda Précolonial . Brüksel, 1963
Ayrıca birkaç şiir kitabı yazdı ve İncil'i Kinyarwanda diline çevirdi.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- Özel
- ^ "Dictionary of African Christian Biography"
- ^ Honore Vinck, Alexis Kagame and Aequatoria: Contribution to the biography of Alexis Kagame (1912-1981, Annales Aequatoria 1995, 16:467-586
- ^ M. D'Hertefelt and A. Coupez, La Royauté sacrée de l'Ancien Rwanda, Annales 52, Musée Royal de l'Afrique Centrale, Tervuren, 1964; J. Vansina, Useful anachronisms: The Royal esoteric Code, History of Africa 2000, 27:415-421.
- ^ e.g., Jean-Pierre Harroy, Rwanda: De la féodalité à la démocratie 1955-1962, Hayez, 1984:145, note 1.
- ^ L. Mushikiwabo and J. Kramer, Rwanda means the Universe: A natives memoir of blood and bloodlines. St. Martins Press, NY, 2006:146-147.
- ^ Vidal, Claudine (1969) Sociologie des Pasions: Côte de Ivoire, Rwanda. Paris: Editions Karthala (Fransızca) in Pottier 204
- ^ Pottier 110-111, 204
- ^ Pottier 46
- ^ African Philosophy in Search of Identity, by D. A. Masolo, Chapter 4: "Language and Reality", Indiana University Press, 1994 0-253-30271-4
- Genel