Ahmet Arslan (akademisyen)
Ahmet Arslan (d. 1944, Şanlıurfa) Türk felsefeci, akademisyen ve çevirmendir.
| Ahmet Arslan | |
|---|---|
 2017'de Arslan | |
| Doğumu | 1944 (79-80 yaşında) Şanlıurfa, Türkiye |
| Evlilik | Berin Arslan |
| Alma mater | Ankara Üniversitesi |
| Çağı | Çağdaş felsefe |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| Kurumları | Ankara Üniversitesi Ege Üniversitesi |
| Tez | İbn'i Kemal'in (Kemal Paşa-zade) Haşiya ala tahafut al-falasifa'sı (1972) |
| Doktora danışmanı | Mübahat Türker Küyel |
| İlgi alanları | Antik Yunan felsefesi, İslam felsefesi, Osmanlı kelâmı |
| Önemli eser | Felsefeye Giriş İlkçağ Felsefe Tarihi |
Çocukluğu ve eğitimi değiştir
1944'te Şanlıurfa'da doğdu. Babası manav, annesi ev hanımıydı. On iki kardeşin sekizi çeşitli yaşlarda öldü. Çocukluğu Arap Meydanı mahallesinde geçti. Çocukluğunda sinema, kitaplar ve futbolla ilgilendi.
İlköğrenimini 11 Nisan Kurtuluş İlkokulunda tamamladı. İlkokulu bitirdikten sonra babasının yanında çalışmaya başladı. Bir gün babasının dükkânına alışveriş yapmaya gelen ve burada Arslan'ı çalışırken gören beşinci sınıf öğretmeni Lâtif Soyok'un, babasına Arslan'ın okula devam etmesi konusunda ısrar etmesi üzerine ortaokula yazdırıldı. Ortaöğrenimini 1961'de Şanlıurfa Lisesinde tamamladı. Zamanında eşekten düşüp sol kolunu kırdığını, ardından çıkıkçı bir kadının tedavisi üzerine dirsek kemiğinin yanlış kaynadığını ve bu nedenle sol kolunun sakat kaldığını söylemiştir. Anne ve babasının bu olay üzerine kendi aralarında sessizce, kolunu sakatladığı için elinden iş gelmeyeceğini, bu yüzden okumasının tek çare olduğunu konuştuklarını duyduğunu belirtmiştir.
Liseden mezuniyetinin ardından Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesindeki bölümlerin alım sınavlarına girdi. Kazandığı birkaç bölüm arasından Ankara Hukuku tercih etti. Bir müddet bu bölüme devam ettikten sonra aynı üniversitenin felsefe bölümüne kaydoldu. 1972'de Mübahat Türker Küyel'in danışmanlığında, İbn'i Kemal'in (Kemal Paşa-zade) Haşiya ala tahafut al-falasifa'sı başlıklı tezi ile doktora derecesini aldı.[1] Askerliğini, 1973-74 yılları arasında yedek subay olarak Diyarbakır'da yaptı.
Kariyeri değiştir
Arslan, Ankara Üniversitesi ve Ege Üniversitesinde görev yapmıştır.[2] Akademik araştırma alanları Antik Yunan felsefesi, İslam felsefesi ve kelâmdır.[2]
Felsefe çalışmaları ve görüşleri değiştir
Tanıl Bora, Ahmet Arslan'ın bütün dinsel düşünüş tarihiyle ilgili muazzam bir külliyat ürettiğini belirtmiş, Ege Üniversitesi Felsefe Bölümünün de Arslan'ın düşünce dünyası doğrultusunda, "felsefeden İslam'a bakma" ilgisine sahip olduğunu ifade etmiş ve bunu Ankara İlahiyat Fakültesinin yaklaşımının tersi olarak nitelemiştir.
Arslan'dan etkilenenler arasında öğrencisi Zerrin Kurtoğlu ve onun İslam Düşüncesinin Siyasal Ufku kitabı bulunmaktadır.[3] Arslan, felsefi denemelerinde İslam'ın temel hak ve özgürlüklerle uyumlu bir okumasını yaparak hoşgörü konusunu işlemiş; dinî hukukun bile "insan elinden çıkma", "akılsal" olduğunu ifade edip din yorumunda çağdaşlaşma olanağı bulunduğunu savunmuştur.[4]
İslam felsefesine ilişkin İslami filozofların asıl işlevinin antik düşünceyi Batı'ya tekrardan ulaştırmak olduğu ve İslam felsefesinin evrensel felsefenin gelişmesinde önemli bir anı temsil etmediği, özgün görüşleri bulunmadığı yönündeki görüşü reddeder. Bu bağlamda T. J. de Boer gibi oryantalistlerin görüşüne katılmaz.[5]
Celâl Şengör, Arslan'ın İlkçağ Felsefe Tarihi başlıklı kitap dizisini "Yani ben diyeceğim ki, 'Ah, Türkiye'deki en iyi kitap', öyle değil. Benim dünyada da okuduğum en iyi kitaplardan biri bu!" diyerek övmüştür.[6]
Özel hayatı değiştir
Arslan'ın Berin isimli bir eşi, Çağrı isimli bir oğlu ve Senem isimli bir kızı vardır. Almanca, Arapça, Fransızca ve İngilizce dillerini bilmektedir.[2] İslam eleştirisi konulu söylemleri nedeniyle pek çok kez gündeme gelmiştir.[7][8] Ahmet Arslan, bir ateist olmadığını, ama kendisinin bir "ate" olarak nitelendirilebileceğini beyan etmiştir.[9]
Eserleri değiştir
- Kitapları
- Haşiye Ala't-Tehafüt Tahlili, 1987
- Kemalpaşazâde'nin Tehâfüt Hâşiyesi, 1987
- Felsefeye Giriş, 1994
- İslam, Demokrasi ve Türkiye, 1999
- İslam Felsefesi Üzerine, 1999 [İslam felsefesi hakkındaki birtakım makalelerinin derlemesi]
- İbni Haldun, 2002
- Felsefe, 2004 [Lise felsefe ders kitabı]
- İlkçağ Felsefe Tarihi 1: Sokrates Öncesi Yunan Felsefesi, 2006
- İlkçağ Felsefe Tarihi 2: Sofistlerden Platon'a, 2006
- İlkçağ Felsefe Tarihi 3: Aristoteles, 2007
- İlkçağ Felsefe Tarihi 4: Helenistik Dönem Felsefesi: Epikurosçular Stoacılar Septikler, 2008
- İlkçağ Felsefe Tarihi 5: Plotinos, Platonculuk ve Erken Dönem Hristiyan Felsefesi, 2010
- Çevirileri
- Felsefeye Giriş, John Herman Randall - Justus Buchler, 1981
- Metafizik, Aristoteles, 1982
- Aristoteles, David Ross, 1996
- Erken İslam’da Mizah, Franz Rosenthal, 1997
- İdeal Devlet, Fârâbî, 1997
- Materyalizmin Tarihi ve Günümüzdeki Anlamının Eleştirisi, Friedrich Albert Lange, 1998
- İlimlerin Sayımı, Fârâbî, 1999
- Mutluluğun Kazanılması, Fârâbî, 1999
- İslam Felsefesi Tarihi Cilt 2: İbni Rüşd'ün Ölümünden Günümüze, Henry Corbin, 2000
- Felsefe Aracılığıyla Düşünme, Chris Horner - Emrys Westacott, 2001
- Edessa (Urfa) Kutsal Şehir, Judah Benzion Segal, 2002
- Allah'ın Yeni Şehitleri: İntihar Bombacıları, Farhad Khosrokhavar, 2006 (T. Duman ile)
- İslam Hümanizmi, Lenn E. Goodman, 2006
- İşçi Sınıfı Araf'ta: Devrimin Kıyısında Fransa - Haziran 36, Jacques Danos - Marcel Gibelin, 2013
- Müslüman Site: Toplumsal ve Siyasi Hayat, Louis Gardet, 2014
- İslam Teolojisine Giriş, Louis Gardet - Georges Anawati, 2015
- Tamamlanmamış Devlet: Arap Ülkelerinde Hukuk Sorunu, Ali Mezghani, 2015
- Papa ve Mussolini: XI. Pius’un Gizli Tarihi ve Avrupa’da Faşizmin Yükselişi, David I. Kertzer, 2018
- Söyleşileri
- Bir Ömür Düşünmek: Ahmet Arslan’la Nehir Söyleşi, 2016 (D. Özkan ve B. Kalkan ile)
- Teke Tek Bilim: İlk Çağ, 2020 (F. Altaylı ve C. Şengör ile)
- Teke Tek Bilim: Evrim, 2023 (F. Altaylı ve C. Şengör ile)
- Teke Tek Bilim: Aydınlanma, 2023 (F. Altaylı ve C. Şengör ile)
- Teke Tek Bilim: İyonya Ekolü, 2023 (F. Altaylı ve C. Şengör ile)
Notlar değiştir
Kaynakça değiştir
- Özel
- ^ "İbn'i Kemal'in (Kemal Paşa-zade) Haşiya ala tahafut al-falasifa'sı". Ankara Üniversitesi Kütüphane ve Dökümantasyon Daire Başkanlığı. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ a b c Arslan, Ahmet (Ağustos 2019). Felsefeye Giriş (27 bas.). Ankara: Serbest Kitaplar. s. 5. ISBN 9786056955211.
- ^ Bora, Tanıl (2017). Cereyanlar: Türkiye'de Siyasî İdeolojiler. İstanbul: İletişim Yayınları. s. 498.
- ^ Bora, a.g.e., s. 564.
- ^ Kafadar, Osman (2000). Türkiye'de kültürel dönüşümler ve felsefe eğitimi. İz Yayıncılık. s. 59.
- ^ "Teke Tek Özel - 8 Ekim 2017 (Bilimin Tarihi)". 1:38. Habertürk TV. 8 Ekim 2017. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ "Habertürk TV'de büyük skandal: Ayet ve hadislerle dalga geçen Ahmet Arslan'a tepki yağıyor". Yeni Şafak. 22 Mart 2022. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ "Urfalılardan 'Hz. İbrahim diye biri yok' diyen Şengör ve Arslan hakkında suç duyurusu". Risale Haber. 27 Mayıs 2022. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022.
- ^ "Prof. Dr. Ahmet Arslan ile Söyleşi - Din, Ateizm, Agnostisizm, Deizm vs". Abdullah Bulut. 28 Aralık 2018. 13 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2023.
- Genel
- Özkan, Devrim; Kalkan, Buğra (Şubat 2018). Bir Ömür Düşünmek: Ahmet Arslan'la Nehir Söyleşi (2 bas.). Ankara: Eksi Kitaplar. ISBN 9786056936098.