Agustín Barrios
Agustín Barrios Mangoré (* 5 Mayıs 1885 San Juan Bautista Paraguay; † 7. Ağustos 1944 San Salvador, El Salvador'da) Paraguaylı besteci ve Güney Amerika'nın ilk gitar virtüözlerindendir.
Hayatı değiştir
Oğullarının gitarist olarak kabiliyetinin farkında olan ebeveyni genç Barrios'u, Paraguay'ın güneyindeki doğduğu küçük şehirden başkent Asunción'a gönderir. Barrios burada gitarist olarak sahne alır, Bach ve Beethoven'in parçalarını gitara aranje eder, matematik, edebiyat ve felsefeye büyük ilgi duyar. Sonraları şu itirafta bulunmuştur: "İnsan, kültürün kaynaklarında yıkanmadıkça gitarist olamaz." Barrios Asunción'da, Carlos García Tolsa, Juan Alaís ve Antonio Ferreyro'nun öğrencilerinden Arjantinli gitar bestekârı Gustavo Sosa Escalada'dan (1844-1944) ve daha sonra Instituto Paraguayo'da İtalyan menşeli müzisyen Nicolino Pellegrini'den müzik talimi görür. 1910 yılında Barrios Arjantin'e konser seyahatine çıkar ve burada öyle başarılı olur ki sonraki yirmi sene zarfında Güney ve Orta Amerika'nın hemen her ülkesine seyahat eder ve buralarda konser verir. Bueonos Aires'te 1928'de uğradığı bir başarısızlık Kuzey Amerika turnesine mâl olur.
1920'li yılların sonlarında memleketinin yerli kültürü artan bir büyüleyicilikle kendisine tesir eder. 1930'ların başlarında konser geceleri, menajerinin de tavsiyesiyle sadece ananevi kıyafetiyle sahneye çıkmakla kalmaz, yerli elbiseleri, hatta kafasında tüyle sahne alır. Guaraní reisi, „Mangoré“nin adını alır ve programın ilk yarısında „Nitsuga (Agustín'in ters okunuşu) Mangoré, vahşi ormanın gitarlı Paganini'si“ olarak kendi eserleriyle sahneye çıkar. Aradan sonra frak giymiş olarak Bach ve diğer Avrupalı bestekârların eserlerini ve gitar transkripsiyonlarını icra eder.
1935'te bir yılını Paraguay'ın Meksika'daki büyükelçisi Tomás Salomonis ve ailesiyle Avrupa'da Belçika, Almanya ve İspanya'da geçirir, bu esnada Almanya'da (Nazi zamanı Berlin'de) konser veremezken Brüksel ve Madrid konservatuvarlarında başarılı konserleri olur. İspanya'da patlak veren içsavaşta Güney Amerika'ya geri döner. Döndükten bir müddet sonra 1944 yılında 59 yaşında öldüğü San Salvador'da profesör mevkisine geçer.
Eserleri değiştir
Barrios hayatı boyunca beste yapmıştır. Eserleri hem eşsiz ifade kuvveti hem de romantik armonileri dolayısıyla yenilikçi bulunur. Besteleri gitarın müzik gücünü adeta tüketmiştir. Prelütler, etütler ve tremolo çalışmaları kullanımı, menüet, vals, mazurka gibi dans formları ile bestelerindeki folklor unsurlarının kullanımı bir kenara bırakıldığında etkisi az olsa da icra ve beste tekniğinde kısmen Francisco Tárrega'yı örnek aldığı gözlemlenebilir. Barrios muhtemelen kendi plak kayıtlarını yapan (1913) ilk klasik gitarist ve bir konserde gitarla Bach'ın lavta süitinin tamamını çalan ilk gitaristtir. Ses kayıtları (zamanın şartları yüzünden kötü kalitede olsa da) Chanterelle'de satılmaktadır.
Yaklaşık 300 eserinden aralarında romantik gitar edebiyatının La Catedral (Montevideo'daki katedralden ilhamla yazılmış 3 cümle), Sueño en la Floresta („Ormanda Rüya", tremolo çalışması) ve Una limosna por el amor de Dios („Tanrı Aşkıyla Bir Sadaka“, son tremolo çalışması) şaheserleri de dahil olmak üzere takribi 105 tanesi bilinmektedir.
Gitar Tekniği değiştir
Barrios rivayete göre saf çelik tellerden daha yumuşak tınısı olan ve sadece halk müzikçilerinin kullandığı mumlu çelik teller tercih etmiştir. Güney Amerika'da Barrios'la aynı zamanlar sahne alan Miguel Llobet, Andrés Segovia ve Regino Sainz de la Maza gibi Avrupalı gitaristler, o sıralar henüz naylon tel olmadığından bağırsak teller kullanmışlar ve çelik tellerin kullanımını garipseyip kısmen de reddetmişlerdir. Barrios taş plak kaydı için çalan ilk gitaristlerdendir.
Kaynakça değiştir
Barrios'un 1970'li yıllardaki kaşiflerinden John Williams, 1993'te Barrios'un öneminin Fernando Sor, Mauro Giuliani ve Heitor Villa-Lobos'tan yüksek olduğunu takdir etmiştir: „… Barrios dinleyenden bağımsız olarak gitarist ve bestecilikte en iyidir. Müziği daha iyi şekillenmiştir, daha şairanedir ve her şeyde daha iyidir! Ve bunu zamandan bağımsız olarak yapar. Bu sebeple onun Sor veya Giuliani'den daha önemli bir besteci ve - gitar için - Villa-Lobos'tan daha mühim bir besteci olduğunu düşünüyorum.“
Kaynakça değiştir
- Richard Stover: Six silver moonbeams. The life and times of Agustín Barrios Mangoré. Clovis, Calif., 1992 ISBN 0-9632233-1-3
- Wikipedia Almanya'nın aynı başlıklı makalesinin tercümesidir.
Çeşitli değiştir
Paraguay Guaraní'sinin D Serisi 50.000'lik banknotların ön yüzünde Augustín Pio Barrios vardır. Bu seri, C serisi darphaneden Paraguay'a götürülürken çalınınca 2008'de tedavüle sokulmuştur.