Vikipedi

Aşıyla ilişkili sarkom

Aşı ile ilişkili sarkom (VAS) veya kedi enjeksiyon bölgesinde sarkomu (FISS) bazı aşılarla bağlantılı olan, kedilerde (ve genellikle, köpekler ve gelinciklerde) bulunan bir tür maligante tümordür. VAS, hem veteriner hekimler hem de kedi sahipleri için bir endişe haline geldi ve önerilen aşı protokollerinde değişikliklere neden oldu. Bu sarkomlar en yaygın olarak kuduz ve kedi lösemi virüsü aşılarıyla ilişkilendirilmiştir, ancak diğer aşılar ve enjekte edilen ilaçlar da suçlanmıştır.[1]

Tarih değiştir

VAS ilk olarak 1991 yılında Pennsylvania Üniversitesi Veterinerlik Okulu'nda[2] Oldukça agresif fibrosarkomlar ile tipik aşı yeri (kürek kemikleri arasında) arasında bir ilişki kurulmuştur. Şu anda VAS'ın artması için iki olası faktör, 1985'te alüminyum adjuvan içeren kuduz ve kedi lösemi virüsü (FeLV) aşılarının tanıtılması ve 1987'de Pensilvanya'da kedilerde kuduz aşısını gerektiren bir yasaydı.[3] 1993'te VAS ile alüminyum adjuvanlı kuduz ve FeLV aşılarının uygulanması arasında epidemiyolojik yöntemlerle nedensel bir ilişki kuruldu ve 1996'da sorunu çözmek için Aşıyla İlişkili Kedi Sarkomu Görev Kuvveti kuruldu.[4]

2003 yılında, yaban gelinciği fibrosarkomları üzerine bir çalışma, bu türün de VAS geliştirebileceğini göstermiştir. Tümörlerin birçoğu ortak enjeksiyon bölgelerinde bulunuyordu ve kedilerdeki VAS'a benzer histolojik özelliklere sahipti.[5] Yine 2003'te İtalya'da yapılan bir çalışmada, köpeklerde enjeksiyon bölgelerinden ve enjeksiyon yapılmayan bölgelerden alınan fibrosarkomlar, kedilerdeki VAS ile karşılaştırıldı ve köpeklerdeki enjeksiyon bölgesi tümörleri ile kedilerdeki VAS arasında belirgin benzerlikler bulundu. Bu, köpeklerde VAS'ın oluşabileceğini düşündürmektedir.[6]

Patoloji değiştir

İltihaplanma içinde subcutis aşılamayı takiben VAS gelişiminde bir risk faktörü olarak kabul edilir ve alüminyum içeren aşıların daha çok iltihaplanma yaptığı bulunmuştur.[7] Ayrıca, tümör makrofajlarında alüminyum adjuvan parçacıkları keşfedilmiştir.[8] Ek olarak, bireysel genetik özellikler de bu enjeksiyon bölgesi sarkomlarına katkıda bulunabilir.[9] VAS insidansı, aşılanmış 10,000 kedide 1 ila 1,000 kedide 1 arasındadır ve doza bağımlı olduğu bulunmuştur.[1] Aşılamadan tümör oluşumuna kadar geçen süre üç ay ile on bir yıl arasında değişir.[10] Fibrosarkom en yaygın VAS'tır; diğer tipler arasında rabdomiyosarkom, miksosarkom, kondrosarkom, malign fibröz histiositoma ve farklılaşmamış sarkom vardır.[11]

İltihaplanmaya ikincil gelişen sarkomların benzer örnekleri, insanlarda metalik implantlar ve yabancı cisim materyali ile bağlantılı tümörleri ve köpeklerde Spirocerca lupi enfeksiyonu ile bağlantılı yemek borusu sarkomlarını ve travmayı takiben kedilerde oküler sarkomları içerir. Kediler, artan Heinz vücut anemisi ve asetaminofen toksisitesi riski ile kanıtlandığı gibi, oksidatif hasara karşı artan bir duyarlılığa sahip oldukları için VAS geliştirmek için baskın türler olabilir.[10]

Teşhis değiştir

VAS, cilt içinde ve altında hızla büyüyen sert bir kitle olarak ortaya çıkar. Kitle, ilk tespit edildiğinde genellikle oldukça büyüktür ve ülserli veya enfekte olabilir. Muhtemelen hızlı büyümesi nedeniyle sıklıkla sıvı dolu boşluklar içerir.[12] VAS tanısı biyopsi ile konur. Biyopsi sarkom varlığını gösterecek, ancak yerleşim yeri ve iltihaplanma veya nekroz varlığı gibi bilgiler VAS şüphesini artıracaktır. Kedilerin aşılamadan sonra granülom formuna sahip olmaları mümkündür, bu nedenle radikal cerrahi yapılmadan önce ikisi arasında ayrım yapmak önemlidir. Ameliyattan üç ay sonra büyüme varsa, büyüme iki santimetreden fazlaysa veya büyüme aşıdan bir ay sonra büyüyorsa biyopsi için bir kılavuzdur.[1]

Ameliyattan önce röntgen çekilir, çünkü yaklaşık beş VAS vakasından biri, genellikle akciğerlere, ancak muhtemelen lenf düğümlerine veya cilde metastaz geliştirir.[8]

Tedavi değiştir

VAS tedavisi agresif cerrahidir. Tümör tanınır tanınmaz, tam olarak çıkarılmasını sağlamak için çok geniş sınırlarla çıkarılmalıdır. Tedavi ayrıca kemoterapi veya radyasyon tedavisini de içerebilir. En önemli prognostik faktör ilk cerrahi tedavidir. Bir çalışma, radikal (kapsamlı) başlangıç cerrahisi olan kedilerde nüks için medyan sürenin 325 gün olduğunu, buna karşın marjinal başlangıç eksizyonlu kediler için 79 gün olduğunu gösterdi.[3] Bir tümör baskılayıcı gen olan p53'ün mutasyona uğramış bir formunun ifadesi, VAS'ta yaygın olarak bulunur ve daha kötü bir prognoza işaret eder.[13]

İhtiyati önlemler değiştir

American Association of Feline Practitioners tarafından kedilere verilen aşıların türünü ve sıklığını sınırlayan yeni aşı protokolleri ortaya konmuştur.[14] Özel olarak, kedi lösemi virüsü aşısı sadece yavru kedilere ve yüksek riskli kedilere verilmelidir. Kedi rinotracheitis/panleukopenia / calicivirus aşıları yavru kedi olarak, bir yıl sonra ve daha sonra üç yılda bir yapılmalıdır. Ayrıca, aşılar VAS'ın çıkarılmasını kolaylaştıran bölgelerde yapılmalıdır,[15] yani: kuduz için sağ arka patinin ucuna, kedi lösemisi için sol arka patinin ucuna mümkün olduğunca yakın (kuduzla birleştirilmediği sürece) ve diğer aşılar (FVRCP gibi) için orta hattan veya interskapular boşluktan kaçınmaya dikkat ederek sağ omuza yapılmalıdır.[16] VAS gelişimi ile aşı markası veya üreticisi, eşzamanlı enfeksiyonlar, travma öyküsü veya çevre arasında özel bir ilişki yoktur.[17]

Ayrıca bakınız değiştir

  • Aşı yaralanması

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c "Vaccine-Associated Feline Sarcoma Task Force: Roundtable Discussion". Journal of the American Veterinary Medical Association. 226 (11). 2005. 25 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2006. 
  2. ^ "Do injection site reactions induce fibrosarcomas in cats?". J Am Vet Med Assoc. 199 (8): 968. 1991. PMID 1748617. 
  3. ^ a b "Feline Vaccine-Associated Sarcomas". Proceedings of the 30th World Congress of the World Small Animal Veterinary Association. 2005. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2006. 
  4. ^ "The 2006 American Association of Feline Practitioners Feline Vaccine Advisory Panel report". J Am Vet Med Assoc. 229 (9): 1405-41. 2006. doi:10.2460/javma.229.9.1405. PMID 17078805. 
  5. ^ "Histology and immunohistochemistry of seven ferret vaccination-site fibrosarcomas". Vet Pathol. 40 (3): 288-93. 2003. doi:10.1354/vp.40-3-288. PMID 12724570. 
  6. ^ "Fibrosarcomas at presumed sites of injection in dogs: characteristics and comparison with non-vaccination site fibrosarcomas and feline post-vaccinal fibrosarcomas". J Vet Med a Physiol Pathol Clin Med. 50 (6): 286-91. 2003. doi:10.1046/j.1439-0442.2003.00544.x. PMID 12887620. 
  7. ^ O'Rourke, Kate (2004). "Researchers probe vaccine-associated feline sarcoma". Journal of the American Veterinary Medical Association. 225 (6). 26 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2006. 
  8. ^ a b "Prognosis for presumed feline vaccine-associated sarcoma after excision: 61 cases (1986-1996)". J Am Vet Med Assoc. 216 (1): 58-61. 2000. doi:10.2460/javma.2000.216.58. PMID 10638320. 
  9. ^ "Feline injection-site sarcoma: past, present and future perspectives". Veterinary Journal. 188 (2): 136-41. May 2011. doi:10.1016/j.tvjl.2010.04.025. PMID 20510635. 
  10. ^ a b Martin M (2003). "Vaccine-associated fibrosarcoma in a cat". Can Vet J. 44 (8): 660-3. PMC 340241 $2. PMID 13677599. 
  11. ^ "Vaccine-associated rhabdomyosarcoma with spinal epidural invasion and pulmonary metastasis in a cat". Vet Pathol. 43 (1): 55-8. 2006. doi:10.1354/vp.43-1-55. PMID 16407487. 
  12. ^ "Feline vaccine-associated fibrosarcoma: morphologic distinctions". Vet Pathol. 39 (1): 33-41. 2002. doi:10.1354/vp.39-1-33. PMID 12102217. 
  13. ^ "Aberrant p53 expression in feline vaccine-associated sarcomas and correlation with prognosis". Vet Pathol. 42 (6): 805-11. 2005. doi:10.1354/vp.42-6-805. PMID 16301577. 
  14. ^ "Canine and Feline Vaccination Guidelines". UC Davis School of Veterinary Medicine. 6 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2012. 
  15. ^ "Feline Vaccine Guidelines". The Winn Feline Foundation. 17 Temmuz 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2006. 
  16. ^ "VAFSTF Vaccine Site Recommendations". Vaccine-Associated Feline Sarcoma Task Force of the American Association of Feline Practitioners (AAFP), American Animal Hospital Association (AAHA), American Veterinary Medical Association (AVMA), and Veterinary Cancer Society (VCS). 8 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2012. 
  17. ^ "Multicenter case-control study of risk factors associated with development of vaccine-associated sarcomas in cats". J Am Vet Med Assoc. 223 (9): 1283-92. 2003. doi:10.2460/javma.2003.223.1283. PMID 14621215. 

Dış bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aşıyla_ilişkili_sarkom&oldid=32558532" sayfasından alınmıştır