2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu

Türkiye'de yapılan beşinci halk oylaması

2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, 21 Ekim 2007 tarihinde Türkiye'de, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi başta olmak üzere birtakım anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulmasıdır. Türkiye'de yapılan beşinci halk oylamasıdır.

2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu
Bu referandum şu konularda yapılmaktadır:
  • Cumhurbaşkanının meclis yerine halk tarafından seçilmesi;
  • Cumhurbaşkanlığı süresinin yedi yıldan beş yıla indirilmesi;
  • Cumhurbaşkanının ikinci bir dönem için yeniden seçilmesi;
  • Genel seçimlerin beş yerine dört yılda bir düzenlenmesi;
  • Milletvekillerinin parlamento kararları için yeterli çoğunluğunun %67'den %34'e düşürülmesi.
Tarih21 Ekim 2007 (16 yıl önce) (2007-10-21)
Sonuçlar
Oylar %
Evet 19.422.714 %&0000000000000068.95000068,95
Hayır 8.744.947 %&0000000000000031.05000031,05
Kayıtlı seçmen/katılım 67.49%
İl bazında sonuçlar
  Evet —   Hayır
Resmî site: [1]

Kabul edilen değişiklikler değiştir

  • Milletvekili genel seçimlerinin beş yıl değil dört yılda bir yapılması.
  • Cumhurbaşkanının halk oyuyla seçilmesi. (Abdullah Gül meclis tarafından seçilen son cumhurbaşkanı olmuş oldu.)
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 96. maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 'Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasada başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz.'
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 101. maddesinin "Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş ve yükseköğrenim yapmış Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir. Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilir. Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer" şeklinde değiştirilmesi.
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 102. maddesinin "Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanır. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir." şeklinde değiştirilmesi.

Sonuçlar değiştir

2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu
Evet ya da hayır Oylar Yüzde
  Evet 19,422,714 %68.95
Hayır 8,744,947 %31.05
Geçerli oy 28,142,781 %97.74
Geçersiz veya boş oy 651,435 %2.26
Toplam oy 28.794.216 %100.00
Seçmen katılımı %67.49
Seçmen sayısı 42,665,149
Kaynak: [1]
İl Sandık sayısı Kayıtlı seçmen Katılım Geçerli oy Geçersiz oy Evet Evet (%) Hayır Hayır (%) Katılım (%)
Adana 3.353 1.192.579 693.332 675.758 17.574 411.458 60,89 264.300 39,11 58,14
Adıyaman 1087 299.822 217.933 214.763 3.170 182.881 85,15 31.882 14,85 72,69
Afyonkarahisar 1.571 436.336 349.986 339.017 10.969 249.105 73,48 89.912 26,52 80,21
Ağrı 923 219.449 154.555 152.829 1.726 145.211 95,02 7.618 4,98 70,43
Aksaray 747 221.110 149.167 146.127 3.040 125.085 85,60 21.042 14,40 67,46
Amasya 859 232.689 172.330 168.560 3.770 115.257 68,38 53.303 31,62 74,06
Ankara 8.012 2.928.823 1.867.604 1.830.994 36.610 1.200.895 65,59 630.099 34,41 63,77
Antalya 3200 1.095.067 673.994 653.094 20.900 376.399 57,63 276.695 42,37 61,55
Ardahan 321 68.591 49.349 48.294 1.055 31.897 66,05 16.397 33,95 71,95
Artvin 563 119.196 74.734 72.659 2.075 47.604 65,52 25.055 34,48 62,70
Aydın 1973 640.803 477.257 462.264 14.993 218.528 47,27 243.736 52,73 74,48
Balıkesir 2603 798.405 602.859 587.712 15.147 352.614 60,00 235.098 40,00 75,51
Bartın 469 132.428 98.586 94.778 3.808 61.691 65,09 33.087 34,91 74,44
Batman 750 213.891 141.996 137.925 4.071 131.970 95,68 5.955 4,32 66,39
Bayburt 261 53.035 35.018 34.465 553 30.760 89,25 3.705 10,75 66,03
Bilecik 521 128.029 106.641 103.770 2.871 62.219 59,96 41.551 40,04 83,29
Bingöl 559 134.321 107.289 105.872 1.417 101.439 95,81 4.433 4,19 79,88
Bitlis 650 139.263 111.065 109.549 1.516 102.826 93,86 6.723 6,14 79,75
Bolu 825 185.649 145.014 141.406 3.608 105.582 74,67 35.824 25,33 78,11
Burdur 612 174.313 142.520 137.471 5.049 85.907 62,49 51.564 37,51 81,76
Bursa 4.426 1.520.561 1.117.664 1.093.964 23.700 735.287 67,21 358.677 32,79 73,50
Çanakkale 1225 334.467 261.637 254.872 6.765 133.279 52,29 121.593 47,71 78,23
Çankırı 641 132.959 92.804 91.008 1.796 74.197 81,53 16.811 18,47 69,80
Çorum 1558 383.091 282.826 277.676 5.150 206.853 74,49 70.823 25,51 73,83
Denizli 1.790 577.310 449.148 432.650 16.498 254.886 58,91 177.764 41,09 77,80
Diyarbakır 2.246 677.863 359.017 348.880 10.137 328.846 94,26 20.034 5,74 52,96
Düzce 698 206.292 156.950 153.811 3.139 124.826 81,16 28.985 18,84 76,08
Edirne 850 278.187 208.911 203.332 5.579 76.026 37,39 127.306 62,61 75,10
Elazığ 1313 357.055 241.184 237.411 3.773 205.669 86,63 31.742 13,37 67,55
Erzincan 868 143.701 102.692 101.152 1.540 71.783 70,97 29.369 29,03 71,46
Erzurum 1.985 451.784 321.044 317.179 3.865 285.850 90,12 31.329 9,88 71,06
Eskişehir 1578 505.301 379.885 370.380 9.505 210.904 56,94 159.476 43,06 75,18
Gaziantep 2.122 700.488 440.571 432.557 8.014 344.761 79,70 87.796 20,30 62,89
Giresun 1.135 292.926 192.634 188.887 3.747 139.812 74,02 49.075 25,98 65,76
Gümüşhane 513 84.823 55.954 55.020 934 46.323 84,19 8.697 15,81 65,97
Hakkari 348 102.699 76.591 73.732 2.859 70.322 95,38 3.410 4,62 74,58
Hatay 2.273 791.281 553.720 542.585 11.135 324.721 59,85 217.864 40,15 69,98
İstanbul 18705 7.428.443 4.357.365 4.271.670 85.695 2.849.487 66,71 1.422.183 33,29 58,66
İzmir 6.931 2.536.459 1.626.049 1.583.387 42662 772.848 48,81 810.539 51,19 64,11
Iğdır 344 89.761 51.843 50.995 848 34.755 68,15 16.240 31,85 57,76
Isparta 930 272.318 210.818 203.873 6.945 138.316 67,84 65.557 32,16 77,42
Mersin 2937 1.012.023 615.079 596.773 18.306 309.829 51,92 286.944 48,08 60,78
Kars 654 170.557 104.692 102.993 1.699 75.381 73,19 27.612 26,81 61,38
Karabük 612 151.645 112.814 109.089 3.725 82.200 75,35 26.889 24,65 74,39
Karaman 517 142.443 111.106 107.316 3.790 78.801 73,43 28.515 26,57 78,00
Kastamonu 1.477 261.208 199.106 193.608 5.498 137.879 71,22 55.729 28,78 76,23
Kayseri 2.119 690.307 523.722 515.980 7.742 423.738 82,12 92.242 17,88 75,87
Kilis 285 63.399 49.437 48.585 852 38.537 79,32 10.048 20,68 77,98
Kırıkkale 651 192.328 122.617 120.500 2.117 96.785 80,32 23.715 19,68 63,75
Kırklareli 710 231.937 179.326 175.166 4.160 62.779 35,84 112.387 64,16 77,32
Kırşehir 605 149.931 96.401 94.385 2.016 66.844 70,82 27.541 29,18 64,30
Kocaeli 2.496 887.095 624.102 610.651 13.451 436.718 71,52 173.933 28,48 70,35
Konya 3694 1.185.677 874.240 855.678 18.562 721.104 84,27 134.574 15,73 73,73
Kütahya 1.449 399.322 330.699 321.771 8.928 262.032 81,43 59.739 18,57 82,82
Malatya 1.625 468.970 312.123 308.511 3.612 253.471 82,16 55.040 17,84 66,56
Manisa 2732 858.773 687.805 666.402 21.403 399.508 59,95 266.894 40,05 80,09
Kahramanmaraş 1831 576.729 398.541 393.785 4.756 338.739 86,02 55.046 13,98 69,10
Mardin 1.170 292.768 219.874 215.176 4.698 204.000 94,81 11.176 5,19 75,10
Muğla 1595 522.755 361.678 350.555 11.123 151.721 43,28 198.834 56,72 69,19
Muş 713 181.428 132.033 129.635 2.398 120.785 93,17 8.850 6,83 72,77
Nevşehir 634 187.160 136.271 133.289 2.982 102.527 76,92 30.762 23,08 72,81
Niğde 664 210.190 126.949 123.844 3.105 90.006 72,68 33.838 27,32 60,40
Ordu 1.671 460.338 300.121 293.708 6.413 222.559 75,78 71.149 24,22 65,20
Osmaniye 791 262.476 180.038 176.368 3.670 111.526 63,23 64.842 36,77 68,59
Rize 853 226.536 138.219 135.574 2.645 112.636 83,08 22.938 16,92 61,01
Sakarya 1739 564.790 401.605 393.106 8.499 304.189 77,38 88.917 22,62 71,11
Samsun 2.530 779.816 535.388 524.667 10.721 404.905 77,17 119.762 22,83 68,66
Siirt 523 117.575 83.678 81.098 2.580 76.484 94,31 4.614 5,69 71,17
Sinop 695 141974 100973 98086 2887 67526 68,84 30560 31,16 71,12
Sivas 2060 392397 285211 281017 4194 226113 80,46 54904 19,54 72,68
Tekirdağ 1322 457268 328857 320981 7876 143459 44,69 177522 55,31 71,92
Tokat 1511 392263 287597 282517 5080 208216 73,70 74301 26,30 73,32
Trabzon 1710 494688 327076 320066 7010 249173 77,85 70893 22,15 66,12
Tunceli 431 55094 34200 33237 963 11639 35,02 21598 64,98 62,08
Şanlıurfa 2148 558402 406061 402291 3770 384831 95,66 17460 4,34 72,72
Şırnak 537 152313 110009 104776 5233 95666 91,31 9110 8,69 72,23
Uşak 728 222956 180532 174944 5588 104764 59,88 70180 40,12 80,97
Van 1418 416640 272263 266673 5590 253591 95,09 13082 4,91 65,35
Yalova 352 126460 77605 75846 1759 48001 63,29 27845 36,71 61,37
Yozgat 1187 296148 215356 212169 3187 178397 84,08 33772 15,92 72,72
Zonguldak 1361 428802 300276 289637 10639 177849 61,40 111788 38,60 70,03

Siyasi partilerin kararları değiştir

Öneriyi sunan iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) "evet" oyunu savundu.[2] Demokratik Toplum Partisi AK Parti'ye destek olarak değil, "demokrasiye sahip çıkma" amaçlı olarak "evet" kararı aldı.[3] "Evet" diyen diğer partiler arasında Sosyaldemokrat Halk Partisi, Cumhurbaşkanını halkın seçmesini "Türk milletine fırsat" olarak tanımlayan Büyük Birlik Partisi, değişiklikte sunulan fikirlerin Millî Görüş tarafından kırk yıldır savunulduğunu ifade eden Saadet Partisi, Demokrat Parti ve Anavatan Partisi yer aldı.[4]

Referandum sürecinde aktif "hayır" kampanyası yürüten tek parti, değişikliği "dayatma" olarak niteleyen Cumhuriyet Halk Partisiydi.[4] Milliyetçi Hareket Partisi mecliste öneriye "evet" oyu verse de,[4] partinin genel başkanı Devlet Bahçeli 17 Ekim tarihinde "hayır" çağrısı yaptı.[5]

Referandum günü yaşanan olaylar değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b "Resmi sonuçlar – 21 Ekim 2007 Anayasa Referandumu". Yüksek Seçim Kurulu. 12 Eylül 2010. 27 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (Website) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017. 
  2. ^ "Türkiye'nin 7'inci, AK Parti'nin 3'üncü referandumu". A Haber. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017. 
  3. ^ "DTP, referandum seçiminde 'Evet' oyu kullanacak". Haber Aktüel. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017. 
  4. ^ a b c "Referanduma siyasi partiler nasıl bakıyor?". İhlas Haber Ajansı. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017. 
  5. ^ "MHP'nin referandum mesajı". Habertürk. 13 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017. 

Dış bağlantılar değiştir