1966 FIFA Dünya Kupası

1966 FIFA Dünya Kupası, FIFA Dünya Kupası organizasyonun sekizincisidir. 11 Temmuz-30 Temmuz tarihlerinde İngiltere'de düzenlenmiştir. İngiltere finalde Batı Almanya ekibini 4-2 yenerek kupayı kaldırmıştır. İlk kez birinci gelmelerinin yanı sıra Uruguay ve İtalya'dan sonra kupayı kaldıran üçüncü ev sahibi olmuşlardır. Bu turnuva ayrıca televizyondan canlı yayınlanan ilk Dünya Kupası olmuştur.

1966 FIFA Dünya Kupası
Turnuva detayları
Ev sahibi ülke İngiltere
Takım16
Final durumu
Şampiyon İngiltere (1. kez)
İkinci Batı Almanya
Üçüncü Portekiz
Dördüncü Sovyetler Birliği
Turnuva istatistikleri
Oynanan maç32
Atılan gol89 (maç başına 2,78)
Seyirci1.635.000 (maç başına 51.094)
Gol kralıPortekiz Eusébio
(9 gol)
1962
1970

Ev sahibi ülke seçimi değiştir

İngiltere 22 Ağustos 1960 tarihinde Roma, İtalya'da, Batı Almanya ve İspanya'yı geride bırakarak 1966 Dünya Kupası'nı düzenleme hakkı kazandı.

Elemeler değiştir

 
  Finallere katılmaya hak kazanan ülkeler
  Finallere katılamayan ülkeler
  Turnuvaya katılmayan ülkeler
  FIFA üyesi olmayan ülkeler

1966 Dünya Kupası daha müsabakalar başlamadan acı bir anlaşmazlık konusu oldu. 16 Afrika ülkesi, 1964 FIFA'nın aldığı Afrika şampiyonunun finallere gidebilmek için Asya veya Okyanusya şampiyonlarından biriyle ön eleme müsabakası oynamasını öngören kararını protesto için turnuvayı boykot etti. Afrikalılara göre kıta şampiyonu takım finallere direkt olarak katılmayı hak etmekteydi.

Afrika ülkeleri katılmamasına rağmen, 70 ülke ile o zamana kadarki en yüksek katılım rekoru kırıldı. Bütün tartışmalardan sonra, FIFA kupaya Avrupa'dan 10, Güney Amerika'dan 4, Asya ve Orta-Kuzey Amerika'dan ise birer takımın katılmasına karar verdi.

Portekiz ve Kuzey Kore ilk kez finallere katılmayı başardı. İki ülkeden Portekiz buradan sonra 1986 ya kadar, Kuzey Kore ise 2010 yılına kadar finallerde boy göstermeyi başaramadı. Bu ülkelere ek olarak İsviçre 1966'dan sonra finallere 1994 yılına kadar kupada yer alamadı. Turnuvaya katılamayan en önemli ülkelerden bazıları Yugoslavya ve 1962'de finalisti olan Çekoslovakya olmuştur.

Sistem değiştir

1966 finalleri 1962 ile aynı sistemde yapılmıştır. Buna göre 16 takım dörderli 4 grupta mücadele etmiş, her galibiyet için 2 ve her beraberlik için 1 puan verilmiş, aynı puandaki takımların sıralanması için gol averajı uygulanmıştır. Grupta ilk iki sırayı alan takımlar bir üst tura yükselmiştir.

Eleme turlarında eğer 90 dakika boyunca eşitlik bozulmamış ise 30 dakika uzatma bölümüne geçilmiştir. Final dışındaki karşılaşmalarda uzatma dakikalarından da beraberlik çıkarsa kazanan kura ile belirlenecek, finalde beraberlik durumunda ise karşılaşma tekrar oynanacaktı. Bu kurala karşın turnuvada herhangi bir tekrar maçı veya kura çekimine gerek duyulmamıştır.

Maskot değiştir

Willie, FIFA Dünya Kupası tarihindeki turnuvaların maskotu olan ilk karakterdir. World Cup Willie isimli karakter bir aslandı ve üzerinde Birleşik Krallık'ın bayrağı olan bir giysi giymişti. Bayrak üzerindeki yatay hat üzerinde "WORLD CUP" (Dünya Kupası) yazmaktaydı.

Stadyumlar değiştir

Londra'daki White City Stadyumu yalnızca Grup 1'deki Uruguay-Fransa maçında kullanıldı. Cuma günü Wembley'de oynanması planlanan bu maç, aynı gün stadyumda düzenli olarak Greyhound yarışı olarak anılan köpek yarışlarının yapılması ve Wembley'in sahibinin bu yarışları ertelemeyi kabul etmemesi üzerine, alternatif olarak bu stadyuma alınmıştır.

Londra Liverpool Sheffield Sunderland
Wembley Stadyumu Goodison Park (Everton) Hillsborough Stadyumu (Sheff Wed.) Roker Park (Sunderland)
Kapasite: 100.000 Kapasite:55.000 Kapasite: 42.730 Kapasite: 40.310
       
Londra Birmingham Manchester Middlesbrough
White City Stadyumu Villa Park (Aston Villa) Old Trafford (Man.Utd) Ayresome Park (Middlesbrough)
Kapasite: 76.567 Kapasite:55.000 Kapasite: 42.730 Kapasite: 40.310
       

Hakemler değiştir

Avrupa

Kura Çekimi değiştir

1. Torba: Güney Amerika 2. Torba: Batı Avrupa 3. Torba: Avrupa II 4. Torba: Dünyanın Geri Kalanı

Kadrolar değiştir

Turnuva özeti değiştir

Grup aşaması değiştir

A Grubu değiştir

A Grubu'nda ev sahibi İngiltere, ilk maçında 2 Dünya Kupası kazanmış Uruguay ile karşılaştı. İki takım da kontrollü oyun sergiledikleri maçta birbirlerine karşı gol atma başarısı gösteremeyerek sahadan 0-0 berabere ayrıldılar. Grubun diğer maçı Fransa ile Meksika arasında oynandı. Sahadan her iki takım da 1-1'lik beraberlikle ayrılırken Meksika kalecisi Antonio Carbajal beşinci kez finallere katılma başarısını göstererek bu alandaki rekoru uzun yıllar elinde tuttu. Bu rekoru, 32 yıl sonra 1998 FIFA Dünya Kupası'na katılan Alman futbolcu Lothar Matthäus egale etti. İkinci maçlarda, Uruguay geriye düştüğü maçta Fransa'yı 2-1 mağlup ederken İngilizler, Meksika karşısında Bobby Charlton ve Hunt ile sonuca gitti. İngilizler, Fransa'yı son maçta Hunt'ın ayağından gelen 2 golle evlerine gönderirken, Uruguay, Meksika karşısında kontrollü futbol ile 0-0 berabere kalarak grup ikincisi oldu ve çeyrek final vizesini kaptı. Meksika ise, bir kez daha katıldığı kupada çeyrek final yüzü göremezken, Fransa 1 puan ile grubunu sonuncu sırada tamamladı ve Dünya Kupası başarısızlıklarına bir yenisini daha ekledi.

B Grubu değiştir

Batı Almanya, grubun açılış maçında İsviçre'yi 5-0'la geçerken, golcü Haller ile birlikte genç yıldız Franz Beckenbauer attıkları goller ile takımını farka taşıyan isimler oldular. Grubun diğer maçında Arjantin ile 1964 Avrupa Şampiyonu İspanya karşı karşıya geldi. Oldukça çekişmeli geçen ve sertliğin üst seviyede olduğu maçta Artime attığı iki gol ile Tangocuları Boğalar karşısında galibiyete taşıdı. İkinci maçlarda, Arjantin-Batı Almanya maçından gol sesi çıkmazken, Boğalar İsviçre engelini 2-1 ile geçti. Batı Almanya, Uwe Seeler'in son dakikalarda attığı gol ile İspanyolları 2-1 yenip turnuvanın dışına itti ve grubunu lider tamamlayarak çeyrek final vizesini aldı. Arjantin de grubun zayıf takımı İsviçre engelini 2-0 ile geçti ve averaj ile ikinci sırada yer alarak çeyrek finale çıkan diğer takım oldu.

C Grubu değiştir

Grubun açılış maçında Brezilya, Bulgaristan karşısında zorlanmadı ve yıldızları Pelé ve Garrincha ile 2-0'lık bir galibiyet aldı. Diğer maçta Portekiz, Macaristan'ı 3-1 ile geçerek turnuvaya galibiyetle başladı. Portekiz, ikinci maçında Bulgaristan'ı 3-0 ile rahat geçti ve gruptan çıkmayı garantiledi. Brezilya'nın Macaristan'ı geçmesi beklense de, Tostão ile öne geçen Sambacılar, ikinci yarıda karşılarında beklemedikleri bir Macaristan bularak maçı 3-1 kaybettiler ve çeyrek final şanslarını zora soktular. Macaristan son maçında Bulgaristan'ı 3-1 yenerek çeyrek final vizesi alırken, Eusébio'nun 2 gol kaydettiği maçta Portekiz, 3-1'lik galibiyetle Sambacıları henüz ilk turda evlerine gönderdi.

D Grubu değiştir

D Grubu'ndaki ilk maçlar sonucunda, Sovyetler Birliği, Kuzey Kore'yi 3-0 ile geçerken, İtalya da Şili engelini 2-0'la geçerek Santiago Savaşı'nın intikamını almış oldu. Sovyetler, mücadeleli geçen maçta İtalyanları 1-0'la geçerek grup birinciliğini garantilerken, Kuzey Kore de Şili karşısında 1-1 berabere kalarak sürpriz bir skora imza attı. Sovyetler, son maçta, Şili'yi 2-1 ile geçerken, Kuzey Kore-İtalya maçında, İtalya'nın maçı rahat bir şekilde alarak gruptan çıkması bekleniyordu. Ancak, maç beklenenin aksine Pak Doo Ik'in 42. dakikada gelen golü ile 1-0 Kuzey Kore lehine bitti ve İtalyanlar kupadan erken elendi.

Çeyrek final değiştir

İlk çeyrek final maçında, turnuvanın sürpriz takımı Kuzey Kore ile Portekiz karşı karşıya geldi. Maça fırtına gibi başlayan Uzak Doğu ülkesi, ilk dakikalarda bulduğu goller ile skor tabelasını 25. dakikada 3-0'a taşıdı. Ancak, sahneye çıkan Eusébio, attığı 4 golle maçın 5-3 Portekiz lehine kazanılmasında ve yarı finale çıkılmasında büyük pay sahibi oldu. Sovyetler Birliği ise, Macaristan karşısında kalecisi Lev Yaşin'in yıldızlaştığı maçta 2-1'lik galibiyet aldı.

Panzerler, Güney Amerika temsilcisi Uruguay'ı gol yağmuruna tuttu. Haller, Beckenbauer ve Seeler gollerine devam ederken maçın sonucu 4-0 olarak neticelendi. Alf Ramsey ve öğrencileri, çeyrek finalde Arjantin ile eşleşti. Oldukça gergin geçen maçta, hakemin Arjantin kaptanını oyundan atması tartışmalara neden oldu. 10 kişi kalan Arjantin karşısında 78. dakikada Hurst ile öne geçen İngilizler, zor da olsa yarı finale çıkan taraf oldu.

Yarı final değiştir

Yarı final maçlarında, Batı Almanya'da Haller ve Beckenbauer attıkları gollerle takımlarını finalist yaparken, Sovyetler Birliği'nde Yaşin'in kurtarışları takımını finale taşımaya yetmedi. Wembley'de İngilizlerin karşısında bu kez Eusébio'nun takımı Portekiz vardı. Baştan sona üstün oynayan ve Arjantin maçındaki tutuk futbolunu üzerinden atan İngilizler, Portekiz'e karşı 2 gol kaydettiler. Son dakikalarda Eusébio'nun ayağından gelen penaltı golü sonucu değiştirmeye yetmedi.

Üçüncülük maçı değiştir

Üçüncülük maçında Portekiz, Sovyetler'i 2-1 ile geçerek üçüncülük elde ederken, Kara Panter attığı 9 gol ile turnuvayı gol kralı olarak tamamladı.

Final maçı değiştir

Sonuçlar değiştir

 
  Şampiyon
  İkinci
  Üçüncü
  Dördüncü
  Yarı finalist
  Son 16
  Grup

Grup aşaması değiştir

1. Grup değiştir

Sıra Takım O G B M AG YG GO P Eleme
1   İngiltere (H) 3 2 1 0 4 0 5 Çeyrek finale
2   Uruguay 3 1 2 0 2 1 2,000 4
3   Meksika 3 0 2 1 1 3 0,333 2
4   Fransa 3 0 1 2 2 5 0,400 1
Kaynak: FIFA
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol oranı 3) Atılan gol sayısı 4) Kura
(H) Ev sahibi.

11 Temmuz 1966
19.30 BST
İngiltere   0 - 0   Uruguay
Rapor

13 Temmuz 1966
19.30 BST
Fransa   1 - 1   Meksika
Hausser   62' Rapor Borja   48'

15 Temmuz 1966
19.30 BST
Uruguay   2 - 1   Fransa
Rocha   26'
Cortés   31'
Rapor De Bourgoing   15' (pen.)

16 Temmuz 1966
15.00 BST
İngiltere   2 - 0   Meksika
B. Charlton   37'
Hunt   75'
Rapor

19 Temmuz 1966
16.30 BST
Meksika   0 - 0   Uruguay
Rapor

20 Temmuz 1966
19.30 BST
İngiltere   2 - 0   Fransa
Hunt   38'75' Rapor
Wembley Stadium, Londra
Seyirci: 98.000
Hakem: Arturo Yamasaki (Peru)


2. Grup değiştir

Sıra Takım O G B M AG YG GO P Eleme
1   Batı Almanya 3 2 1 0 7 1 7,000 5 Çeyrek finale
2   Arjantin 3 2 1 0 4 1 4,000 5
3   İspanya 3 1 0 2 4 5 0,800 2
4   İsviçre 3 0 0 3 1 9 0,111 0
Kaynak: FIFA
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol oranı 3) Atılan gol sayısı 4) Kura

12 Temmuz 1966
19.30 BST
Batı Almanya   5 - 0   İsviçre
Held   16'
Haller   21'77' (pen.)
Beckenbauer   40'52'
Rapor

13 Temmuz 1966
19.30 BST
Arjantin   2 - 1   İspanya
Artime   65'77' Rapor Pirri   67'

15 Temmuz 1966
19.30 BST
İspanya   2 - 1   İsviçre
Sanchís   57'
Amancio   75'
Rapor Quentin   31'

16 Temmuz 1966
15.00 BST
Arjantin   0 - 0   Batı Almanya
Rapor

19 Temmuz 1966
19.30 BST
Arjantin   2 - 0   İsviçre
Artime   52'
Onega   79'
Rapor

20 Temmuz 1966
19.30 BST
Batı Almanya   2 - 1   İspanya
Emmerich   39'
Seeler   84'
Rapor Fusté   23'


3. Grup değiştir

Sıra Takım O G B M AG YG GO P Eleme
1   Portekiz 3 3 0 0 9 2 4,500 6 Çeyrek finale
2   Macaristan 3 2 0 1 7 5 1,400 4
3   Brezilya 3 1 0 2 4 6 0,667 2
4   Bulgaristan 3 0 0 3 1 8 0,125 0
Kaynak: FIFA
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol oranı 3) Atılan gol sayısı 4) Kura

12 Temmuz 1966
19.30 BST
Brezilya   2 - 0   Bulgaristan
Pelé   15'
Garrincha   63'
Rapor

13 Temmuz 1966
19.30 BST
Portekiz   3 - 1   Macaristan
José Augusto   1'67'
Torres   90'
Rapor Bene   60'

15 Temmuz 1966
19.30 BST
Macaristan   3 - 1   Brezilya
Bene   2'
Farkas   64'
Mészöly   73' (pen.)
Rapor Tostão   14'

16 Temmuz 1966
15.00 BST
Portekiz   3 - 0   Bulgaristan
Vutsov   17' (kk)
Eusébio   38'
Torres   81'
Rapor

19 Temmuz 1966
19.30 BST
Portekiz   3 - 1   Brezilya
Simões   15'
Eusébio   27'85'
Rapor Rildo   70'

20 Temmuz 1966
19.30 BST
Macaristan   3 - 1   Bulgaristan
Davidov   43' (kk)
Mészöly   45'
Bene   54'
Rapor Asparuhov   15'


4. Grup değiştir

Sıra Takım O G B M AG YG GO P Eleme
1   Sovyetler Birliği 3 3 0 0 6 1 6,000 6 Çeyrek finale
2   Kuzey Kore 3 1 1 1 2 4 0,500 3
3   İtalya 3 1 0 2 2 2 1,000 2
4   Şili 3 0 1 2 2 5 0,400 1
Kaynak: FIFA
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol oranı 3) Atılan gol sayısı 4) Kura

12 Temmuz 1966
19.30 BST
Sovyetler Birliği   3 - 0   Kuzey Kore
Malofeyev   31'88'
Banishevskiy   33'
Rapor

13 Temmuz 1966
19.30 BST
İtalya   2 - 0   Şili
Mazzola   8'
Barison   88'
Rapor

15 Temmuz 1966
19.30 BST
Şili   1 - 1   Kuzey Kore
Marcos   26' (pen.) Rapor Pak Seung-Zin   88'

16 Temmuz 1966
15.00 BST
Sovyetler Birliği   1 - 0   İtalya
Chislenko   57' Rapor

19 Temmuz 1966
19.30 BST
Kuzey Kore   1 - 0   İtalya
Pak Doo-Ik   42' Rapor

20 Temmuz 1966
19.30 BST
Sovyetler Birliği   2 - 1   Şili
Porkujan   28'85' Rapor Marcos   32'


Eleme aşaması değiştir

Çeyrek finaller Yarı finaller Final
                   
23 Temmuz - Londra        
   İngiltere  1
26 Temmuz - Londra
   Arjantin  0  
   İngiltere  2
23 Temmuz - Liverpool
     Portekiz  1  
   Portekiz  5
30 Temmuz - Londra
   Kuzey Kore  3  
   İngiltere (uz.)  4
23 Temmuz - Sheffield
     Batı Almanya  2
   Batı Almanya  4
25 Temmuz - Liverpool
   Uruguay  0  
   Batı Almanya  2 Üçüncülük maçı
23 Temmuz - Sunderland
     Sovyetler Birliği  1  
   Sovyetler Birliği  2    Portekiz  2
   Macaristan  1      Sovyetler Birliği  1
28 Temmuz - Londra

Çeyrek final değiştir

23 Temmuz 1966
15.00 BST
Portekiz   5 - 3   Kuzey Kore
Eusébio   27'43' (pen.)56'59' (pen.)
José Augusto   80'
Rapor Pak Seung-Zin   1'
Lee Dong-Woon   22'
Yang Sung-Kook   25'

23 Temmuz 1966
15.00 BST
Batı Almanya   4 - 0   Uruguay
Haller   11'83'
Beckenbauer   70'
Seeler   75'
Rapor

23 Temmuz 1966
15.00 BST
Sovyetler Birliği   2 - 1   Macaristan
Chislenko   5'
Porkujan   46'
Rapor Bene   57'

23 Temmuz 1966
15.00 BST
İngiltere   1 - 0   Arjantin
Hurst   78' Rapor


Yarı final değiştir

25 Temmuz 1966
19.30 BST
Batı Almanya   2 - 1   Sovyetler Birliği
Haller   42'
Beckenbauer   67'
Rapor Porkujan   88'

26 Temmuz 1966
19.30 BST
İngiltere   2 - 1   Portekiz
B. Charlton   30'80' Rapor Eusébio   82' (pen.)


Üçüncülük maçı değiştir

28 Temmuz 1966
19.30 BST
Portekiz   2 - 1   Sovyetler Birliği
Eusébio   12' (pen.)
Torres   89'
Rapor Malofeyev   43'


Final değiştir

30 Temmuz 1966
15.00 BST
İngiltere   4 - 2
(uz.)
  Batı Almanya
Hurst   18'101'120'
Peters   78'
Rapor Haller   12'
Weber   89'


Kazanan değiştir

 1966 FIFA Dünya Kupası Şampiyonu 
 
İngiltere
(1. kez)

Golcüler değiştir

9 gol
6 gol
4 gol
3 gol
2 gol
1 gol
Kendi kalesine

Turnuva sıralaması değiştir

Sıra Takım O G B M AG YG GF P Eleme
1   İngiltere 6 5 1 0 11 3 +8 11 Şampiyon
2   Batı Almanya 6 4 1 1 15 6 +9 9 İkinci
3   Portekiz 6 5 0 1 17 8 +9 10 Üçüncü
4   Sovyetler Birliği 6 4 0 2 10 6 +4 8 Dördüncü
5   Arjantin 4 2 1 1 4 2 +2 5 Çeyrek finalde elendi
6   Macaristan 4 2 0 2 8 7 +1 4
7   Uruguay 4 1 2 1 2 5 -3 4
8   Kuzey Kore 4 1 1 2 5 9 -4 3
9   İtalya 3 1 0 2 2 2 0 2 Grup aşamasında elendi
10   İspanya 3 1 0 2 4 5 -1 2
11   Brezilya 3 1 0 2 4 6 -2 2
12   Meksika 3 0 2 1 1 3 -2 2
13   Şili 3 0 1 2 2 5 -3 1
13   Fransa 3 0 1 2 2 5 -3 1
15   Bulgaristan 3 0 0 3 1 8 -7 0
16   İsviçre 3 0 0 3 1 9 -8 0
Kaynak: FIFA
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı

Kaynakça değiştir

Dış bağlantılar değiştir