1828 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri

1828 ABD Başkanlık seçimleri
261 seçici oylu Seçiciler Kurulu; Çoğunluk için 131 oy gerekli
Katılım	57.6% 30.7
	Başkanlık seçimleri sonucu haritası. Mavi Jackson ve Calhoun tarafından kazanılan eyaletleri ve açık sarı da Adams ve Rush tarafından kazanılan eyaletleri belirtir. Sayılar seçmenlerin kullandığı oy sayısını ifade eder.
Önceki Başkan; John Quincy Adams; Ulusal Cumhuriyetçi Parti	Seçilen Başkan ; Andrew Jackson; Demokratik Parti

1828 Birleşik Devletler başkanlık seçimi, on birinci dört yılda bir yapılan başkanlık seçimiydi. 31 Ekim Cuma ile 2 Aralık 1828 Salı günleri arasında yapılmıştır. Ulusal Cumhuriyetçi Parti Başkanı John Quincy Adams'ın, Demokrat Parti'den Andrew Jackson ile karşı karşıya gelmesi, 1824 seçimlerden sonra adeta bir rövanş maçı gibiydi. İki partide yeni örgütlenmişti ve adayların itiraz ettiği ilk başkanlık seçimiydi. Jackson'ın Adams karşısındaki zaferi, federal politikada Demokratik egemenliğin başlangıcına işaret ediyordu.

Adaylıklar değiştir

Demokrat Parti Adayları değiştir

Andrew Jackson	John C. Calhoun
1828 seçimleri için Demokrat Parti kadrosu
Başkanlık için	Başkan yardımcılığı için

Eski Senatör (1797-1798 & 1823-1825)	Amerika Birleşik Devletleri Başkan yardımcısı (1825-1832)
Kampanya

John Quincy Adams'ın 1825'te göreve başlamasından birkaç ay sonra, Tennessee yasama organı Jackson'ı yeniden başkanlığa aday gösterdi ve böylece üç yıl sonra bu iki çok farklı politikacı arasında yeniden bir rekabet için zemin hazırlanmış oldu. Eski William H. Crawford destekçisi Martin Van Buren de dahil olmak üzere Adams karşıtları, Jackson'ın adaylığını desteklediler. Jackson'ın destekçileri kendilerini Demokratlar olarak adlandırdılar ve onun seçilmesinden kısa bir süre sonra resmen Demokrat Parti adı altında örgütleneceklerdi.^[2] Jackson, Adams'a muhalif olanları birleştirme umuduyla, Başkan Yardımcısı John C. Calhoun ile birlikte seçime katılmıştır. Calhoun, Demokrat Parti'ye katılma davetini reddedecek ve bunun yerine seçimden sonra Nullifier Partisi'ni kuracaktı; Nullifierslar önümüzdeki birkaç yıl boyunca büyük ölçüde Demokratlarla aynı çizgide kalacaktı, ancak Jackson'ın ilk döneminde eyalet hakları konusunda anlaşmazlığa düştüler.

Ulusal Cumhuriyetçi Parti Adayları değiştir

John Quincy Adams	Richard Rush
1828 Ulusal Cumhuriyetçi Parti kadrosu
Başkanlık için	Başkan yardımcılığı için

Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1825-1829)	ABD Hazine Bakanı (1825-1829)
Kampanya

Başkan Adams ve ABD Dışişleri Bakanı Clay ve Massachusetts Senatörü Daniel Webster dahil müttefikleri Ulusal Cumhuriyetçiler olarak biliniyordu. Ulusal Cumhuriyetçiler, Demokratlardan önemli ölçüde daha az örgütlüydü. Adams, eyalet yasama meclislerinin ve partizan mitinglerinin desteğiyle yeniden aday gösterildi. Demokratlarda olduğu gibi, aday gösterme veya ulusal kongre yapılmadı. Adams, korumacı görüşleri ile tanınan bir Pennsylvanyalı olan Hazine Bakanı Richard Rush ile beraber aday olmayı tercih etti. New England'da kişisel olarak popüler olan Adams, Clay'in Batılı seçmenleri cezbettiği, Rush'ın orta eyaletlerdeki seçmenleri cezbettiği ve Webster'ın Federalist Parti'nin eski üyelerini kazandığı bir koalisyon kurmayı umuyordu.

Sonuçlar değiştir

Seçim 31 Ekim'de Ohio ve Pennsylvania'da yapılan seçimlerle başladı ve 13 Kasım'da Kuzey Carolina'daki seçimlerle sona erdi. Seçici Kurul 3 Aralık'ta toplandı.

Adams, babasının 1800 seçimlerinde kazandığı aynı eyaletleri kazandı, ancak Jackson diğer tüm eyaletleri kazandı ve seçimde büyük bir galibiyet elde eldi.

Başkanlık Seçim sonuçları
Başkan adayı	Parti	Ana Eyalet	Kazandığı Oy	Yüzdesel Miktar	Seçim Oyu
Andrew Jackson	Demokrat Parti	Tennessee	642,553	55.97%	178
John Quincy Adams	Ulusal Cumhuriyetçiler	Massachusetts	500,897	43.63%	83
Diğer			4,568	0,40%	—
		Toplam	1,148,018	100%	261
		Kazanmak için gerekli			131

Başkan yardımcılığı Seçim sonuçları
Başkan yardımcısı aday	Ana Eyalet	Seçim oyu
John Caldwell Calhoun	Güney Karolina	171
William Smith	Güney Karolina	7
Richard Rush	Pennsylvania	83
Diğer	—	—
	Toplam	261
	Kazanmak için gerekli	131

Seçim Sonrası değiştir

Rachel Jackson (eşi) kampanya boyunca göğüs ağrısı çekiyordu ve evliliğine yönelik kişisel saldırılar yüzünden travma geçirdi. 22 Aralık 1828'de hastalandı ve öldü. Jackson, Adams kampanyasını ve Henry Clay'i eşinin ölümünün sebebi olarak gördü ve onları suçladı.

Andrew Jackson, 4 Mart 1829'da başkan olarak yemin etti. Yemin töreninden sonra beyaz saray'a gelen bir grup mobilyalara ve eşyalara zarar verdi, Jackson arkadan kaçmak zorunda kaldı. Muhafazakarlar ise bu olay karşısında adeta dehşete kapıldı.

Kaynakça değiştir

^ "Voter Turnout in Presidential Elections". The American Presidency Project. UC Santa Barbara. 23 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Yenne, Bill (15 Mart 2016). The Complete Book of US Presidents (İngilizce). Voyageur Press. ISBN 978-0-7603-5007-2.

Dış bağlantılar değiştir

"United States presidential election of 1828." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
Presidential Election of 1828: A Resource Guide 17 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from the Library of Congress
Historian James Parton describes election 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
The 1828 Campaign of Andrew Jackson and the Growth of Party Politics 23 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
OurCampaigns overview of the popular vote 23 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and electoral vote 23 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Election of 1828 in Counting the Votes 1 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Voter Turnout in Presidential Elections". The American Presidency Project. UC Santa Barbara. 23 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] Yenne, Bill (15 Mart 2016). The Complete Book of US Presidents (İngilizce). Voyageur Press. ISBN 978-0-7603-5007-2.

[1]

[2]