Şamil Aladin
Şamil Aladin (Kırım Tatarcası: Şamil Seit oğlu Alâdin, Rusça: Шамиль Сеитович Алядинов; 12 Temmuz 1912 Bahçesaray Rayonu, Rus İmparatorluğu – 21 Mayıs 1996 Simferopol, Ukrayna) Kırım Tatarı yazar, şair, çevirmen ve insan hakları aktivisti. Şiirle başladığı edebiyat hayatına daha sonra düzyazı ve kurgusal olmayan eserlerle devam etti.
| Şamil Aladin | |
|---|---|
| Kendi dilinde adı | Şamil Seit oğlu Alâdin |
| Doğum | Kâmil Şamil Aladin 12 Temmuz 1912 Mahuldür, Bahçesaray Rayonu, Tavrida Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 21 Mayıs 1996 (83 yaşında) Simferopol, Kırım, Ukrayna |
| Defin yeri | Simferopol Abdal mezarlığı |
| Önemli ödülleri | Vatanseverlik Savaşı Nişanı Özbekistan SSC Kültürünün Onur İşçisi |
| Resmî site | |
shamilalyadin.com | |
Hayatı değiştir
Kâmil Şamil Aladin, 12 Temmuz 1912 tarihinde Rusya'nın Bahçesaray Rayonu'na bağlı Mahuldür adlı bir Kırım Tatarı köyünde doğdu. Bahçesaray'da 7 yıllık öğretim gördü. Akmescit'te (Simferopol) Pedagogika Tehnikumı okulunu bitirdikten sonra Pedinstitut'ta eğitim gördü. 1932 yılının sonunda Kızıl Ordu'ya çağrıldı. Kızıl Kazak Atlılar Bölüğü'nde hizmet etti.
1935 yılında Kızıl Kazağın Yırları adlı ikinci şiir kitabını çıkardı. 1937 yılında ise SSCB Yazarlar Birliği üyeliğine kabul edildi.
II. Dünya Savaşı'ndan önce henüz Kırım'da yaşama hakkına sahipken şiir ve hikâyeleri yayınlanmaktaydı. Romanlar, hikâyeler, denemeler ve makaleleri ile Kırım Türk edebiyatının gelişmesinde etkili oldu.
Yazarın konularını gerçek hayattan alan 1957 yılında Teselli ve Çauş Oğlu isimli hikâyeleri, 1961 yılında Eger Sevsen, 1969'da Rüzgârdan sallangan Fenerler isimli romanları neşredildi. Daha sonra Elmaz ve Furtuna Tıngan Son adlı hikâyelerini yazdı.
1979 yılında yazdığı İblisnin Ziyafetine Davet isimli hikâyesinde ise; 1913 yılında vahşice öldürülen Usein Şamil Toktargazi'nin hayatı tarihi belgelere dayandırılarak yayınladı.
Aladin'in Kırım edebiyatının bilhassa II. Dünya Savaşı'ndan sonraki dönemini inceleyen yazılarının toplandığı Yüksek Hizmet (1983) isimli eseri, Kırım edebiyat tarihi açısından önemli açığı kapatan bir eser olarak kabul edilir.[1]
Aladin, 1995 yılında Mahuldürge bardım, ağlap qayttım hikâyesini yazdı.[2]
21 Mayıs 1996 tarihinde Ukrayna'ya bağlı olduğu dönemde Simferopol'de hayatı sona erdi.[1] Simferopol'deki Abdal mezarlığına defnedildi.[2]
Kaynakça değiştir
- ^ a b "Şamil Aladin". biyografi.net. 10 Haziran 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- ^ a b "Şamil Alâdin" (Kırım Tatarcası). Şamil Aladin'in resmî sitesi. 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.