Ünye Müzesi, tam adı Ünye Yaşayan Kültürel Miras Müzesi, Ünye kentinde, Hamidiye mahallesinde, Kaptan Server Bey'in konağının dönüştürülmesiyle 2013 yılında açılmış bir müzedir.[1]

Ünye Yaşayan Kültürel Miras Müzesi
Kaptan Evi
Açılış2013
KonumÜnye, Ordu (il)

Çerkes asıllı Server Bey'in yaşadığı konaktaki bir taşta Hicri 1176 tarihin bulunması sebebiyle bu yapının 1759 yılında inşa edildiği tahmin edilmektedir. Ancak bu taş, başka bir yapıdan alınmış ve bu yapıda kullanılmış olabilir.[2] Söz konusu konağın tarihi hakkında daha ayrıntılı bilgi mevcut değildir.

Taban alanı 210 metrekare olan bina, taş zemin üzerine ahşaptan inşa edilmiş tarihi bir Ünye evidir. Tavan, duvarlar, dolaplar ve mutfak kısımlarında ahşap işçiliği görülmektedir. Cephelerde çatıya yakın bir yükseklikte vitray pencereler sıralanmaktadır. Evin dışında ise geniş bir bahçe, kuyu ve çamaşır yıkama teknesi bulunmaktadır.[3][4][5]

Ünye'de bir müze kurulması fikri, uzun yıllara dayanmakla birlikte müzeye dair ilk girişim 2003 yılında ortaya çıkmıştır. Konağın son sakini Meliha Vural'ın evi bağışlama isteğiyle başlayan süreç, mirasçıların fazla olması sebebiyle 2009 yılında kamulaştırma ile sonuçlanmıştır. Bina, müze yapılmak üzere 14 Nisan 2009’da, 92 bin TL karşılığında Ünye Belediyesi tarafından satın alınmıştır. Mülkiyete dair hukuki süreçlerin tamamlanmasından sonra restorasyona başlanmak üzere evin rölövesi, mimar Melike Ünlü tarafından çıkarılarak Anıtlar Yüksek Kurulu'na gönderilmiştir.[4]

2013 yılında, Ünyeli mimar Zeynep Ahunbay’ın teknik destekleriyle restorasyonu tamamlanan yapı, ilk olarak Müze Ev adıyla faaliyete geçmiştir.[6] Müzenin bahçe peyzajı ise mimar Sibel Cerrahoğlu tarafından gerçekleştirilmiştir.[7][8]

Ünye Müzesi'nde Server Bey'den kalan eşyalar değil, halkın ve evin son sakininin bağışladığı objeler sergilenmektedir. 2014 yılında 380 eserin bulunduğu müzede 2016 yılı itibarıyla 783 eser kayıtlıydı.[9][10] Odalara "Kaptan Server Bey Odası", "Meliha-Ali Rıza Erüş Odası" gibi adlar verilmiş ve konakta yaşamış kişilerin hatırasını yaşatma amacı güdülmüştür. Müzede "Baş Oda", "Mutfak" adını taşıyan mekânlar vardır. Ünye Müzesi'nde kılıç, kama, fotoğraf makinesi, el değirmeni, daktilo, dikiş makinesi, ütü, çıkrık, lamba, mutfak eşyası, eski kıyafetler gibi pek çok sayıda ve pek çok çeşit obje bulunmaktadır. Mevcut eşyalarla bir adet yatak odası, sedirle oda ve mutfak düzenlenmiştir.

Ünye Müzesi'nin bahçesinde de ilginç objeler sergilenmektedir. Bunların başında Kilise Tepe Rum Mezarlığı'ndan günümüze ulaşan bilinen tek kalıntı olan 80x120 cm ebatlarındaki Rumca yazılı mermer mezar taşı gelmektedir.[11][12] Bu mezar taşı dışında Bayramca'da bulunmuş olan iki üzüm sıkma teknesi, hela taşları, Osmanlıca yazılı mezar taşları ve dibek bulunmaktadır. Müzenin avlusunda ayrıca Ünye'nin ilk deniz feneri sergilenmektedir.[13]

Galeri değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ ""Ünye Yaşayan Kültürel Miras Müzesi ziyaretçilerini bekliyor" - Ünye Kent Gazetesi". 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023. 
  2. ^ ""Kaptan Server Bey Konağı"- Tarih Gezisi". 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023. 
  3. ^ A. Kabayel, A. Derya Varilci (28 Ekim 2011). "Müze Ev ve Eşya Bağışı". Ünye Kent. 4 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b Varilci, Ahmet Derya (22 Mayıs 2009). "Müze Ev Üzerine Ahmet Kabayel'le Röportaj". Ünye Kent. Internet Archive. 22 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Ünye Müze Evi Nerede? | Ünye Yaşayan Kültürel Miras Müzesi". Yolcu 360. yolcu360.com. 26 Nisan 2019. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2023. 
  6. ^ ""Yaşayan Kültürel Miras Müzesi" - Ünye Belediyesi". 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023. 
  7. ^ A. Kabayel, A. Derya Varilci (6 Ocak 2012). "Müze Ev'de Peyzaj Uygulamaları". Ünye Kent. 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ A. Kabayel, A. Derya Varilci (25 Mart 2011). "Müze Ev'de Son'un Başlangıcı". Ünye Kent. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Ünye'nin tarihi zenginliği 'müze ev'". iha.com.tr. 21 Ağustos 2014. 24 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023. 
  10. ^ "Ünye Belediyesi Müze Evi'ne ziyaretçi ilgisi". haber7.com. 3 Ocak 2016. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2023. 
  11. ^ "Rumlardan kalan son mezar taşı". Milliyet. milliyet.com.tr. 29 Nisan 2014. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023. 
  12. ^ "Rumlar Ünye'den Neden Gittiler?". Ünye Kent. unyekent.com. 25 Haziran 2018. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023. 
  13. ^ ""Ünye – Ordu'nun Güzeli"". 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2023.