Özgür ve açık kaynak kodlu yazılım

hem kullanımı özgür olan hem de açık kaynak kodlu olan yazılım

Özgür ve açık kaynak kodlu yazılım (kısaca ÖAKK,[1][2][3] İngilizce FOSS), hem özgür yazılım hem de açık kaynak kodlu yazılım bilgisayar yazılımı olarak sınıflandırılabilir.[4][5] Böylece, çalışma herkesin özgürce kopyaladığı, çalışmalarında kullandığı ve herhangi bir şekilde yazılımını değiştirebildiği bir lisans haline gelir ki; insanların gönüllü yazılım gruplarını geliştirmesi teşvik edilmiş ve kaynak kod açık bir şekilde paylaşılır hale gelmiş olur.[6]

Linux Mint işletim sistemine dair bir görsel.

ÖAKK kullanımı; azalan yazılım maliyetleri dahil olmak üzere, artan güvenlik ve istikrar (özellikle kötü amaçlı yazılım açısından), gizliliğin korunması gibi faydalarının yanı sıra kullanıcılarına kendi donanımları üzerinde daha fazla kontrol imkânı verir. Linux ve OpenBSD gibi özgür ve açık kaynak kodlu işletim sistemleri günümüzde milyonlarca sunucuda, masaüstü bilgisayarları, akıllı telefonlar (örneğin Google Android gibi) ve diğer cihazlarda yoğun olarak kullanılmaktadır.[7][8] Ayrıca Özgür yazılım lisansları ve açık kaynak kodlu lisanslar çok sayıda yazılım paketi tarafından kullanılmaktadır.

Tarihçe değiştir

1950'li, 1960'lı ve 1970'lı yıllarda, bilgisayar kullanıcıları için özgür yazılım tarafından sağlanan özgürlükler çok daha yaygındı. Kaynak kodları da dahil olmak üzere yazılımlar yaygın şekilde bilgisayar kullanıcıları arasında paylaşıldı. Çoğu şirketin ücretsiz yazılım ile birlikte sağladığı, donanıma dayalı bir iş modeli bulunuyordu.[9] Daha sonra bu kuruluşların yazılım alışverişlerini kolaylaştırmak amacıyla bazı tedarikçiler kuruldu; örnekleri için bkz., SHARE ve DECUS.

1960'ların sonlarında, yazılım çevresindeki hakim iş modeli artık değişiyordu. Büyüyen ve gelişen yazılım sektöründe, donanım üreticisinin paket yazılım ürünleri ile rekabet etmek yerine, bu yeni şirketler yazılım geliştirerek doğrudan satıyorlar, donanım geliri finansmanından daha fazla gelir elde ediyorlardı.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Yeni Kamusal Mal ÖAKK Yazılım" (PDF). 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2016. 
  2. ^ "ÖAKK Masaüstü CBS Yazılımları Üzerine" (PDF). 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016. 
  3. ^ "Elektronik Devlet" (PDF). 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016. 
  4. ^ ÖAKK hem özgür yazılım hem de açık kaynak kodlu yazılımı kapsayan bir terim olup, benzer gelişim modelerini açıklamasına rağmen farklı kültür ve felsefeleri vardır.(See Feller (2005), s. 89, 362) Özgür yazılımın kopyalanması ve yeniden kullanılmasında var olan özgürlük, fiyatına da yansır. Özgür yazılım modelini savunan bir örgüt olan Özgür Yazılım Vakfı, İngilizce'de bulunan "free" kelimesinin hem "bedava" hem de "özgür" anlamlarını karşılamasından dolayı kavramın daha anlaşılır olması için "Düşünmek ve konuşmak gibi özgür ama biranın bedava olması gibi değil" tanımlamasının kullanılmasını önerir. (Bkz. "The Free Software Definition". GNU.org. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. ) Özgür yazılım, kullanıcılara verdiği temel özgürlüklere odaklanırken, açık kaynak kodlu yazılım Peer-to-peer gelişme modelinden algıladığı güçlere odaklanır. (See Feller (2005), s. 101–106, 110–111.) FOSS her iki yaklaşımda da belirli bir doğru olmaksızın kullanılabilecek bir terimdir.
  5. ^ Barr, Joe (1998). "Why "Free Software" is better than "Open Source"". Free Software Foundation. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2007. 
  6. ^ Free Software Foundation. "What is free software?". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2011. 
  7. ^ Hatlestad, Luc (9 Ağustos 2005). "LinuxWorld Showcases Open-Source Growth, Expansion". InformationWeek. CMP Media, LLC. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2007. 
  8. ^ Claburn, Thomas (17 Ocak 2007). "Study Finds Open Source Benefits Business". InformationWeek. CMP Media LLC. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2007. 
  9. ^ "Free and Open Source Software". IEEE Computer Societytutarsız alıntılar 

Dış bağlantılar değiştir

 
Vikikitap
Vikikitapta bu konu hakkında daha fazla bilgi var:
 
Vikikitap
Vikikitapta bu konu hakkında daha fazla bilgi var: