Yaratılış mitleri listesi

Vikimedya liste maddesi
(Yaratılış efsaneleri listesi sayfasından yönlendirildi)

Yaratılış mitleri, evrenin, dünyanın ve insanların varoluşuna açıklama getiren kültürel, geleneksel veya dinsel mitlerdir. Bunların pek çoğu binlerce yıl önce birbirlerinden izole halde yaşamış insan topluluklarının uzun yıllar alan kültür inşası süreçlerinde meydana getirildi, azı ise yeni dinî hareketlerin bünyesinde (örneğin Raelizmin yaratılış miti) bina edildi. İnsanların yaşadıkları coğrafyalar, yaratılış mitlerinin birbirlerine benzerlikleri yahut farklılıkları üzerinde etkili olmuştur. Yaratılış mitleri, doğaüstü ögeler içerdikleri için tarihsel ve bilimsel yönler hususunda gerçek dışı olmalarına karşın, bunların bilhassa dinsel kaynaklı olanları günümüzde pek çok insan tarafından kabul görmektedir.

Temel tip

değiştir

Kaostan yaratılış

değiştir
  • Cheonjiwang Bonpuri (Kore yaratılış miti)
  • Enuma Eliş (Babil yaratılış miti)
  • Yunan kozmogonik miti
  • Jamshid
  • Kumulipo
  • Leviathan (Eyüp kitabı 38-41'deki yaratılış miti)
  • Mandé yaratılış miti
  • Pan Gu
  • Raven Masalları'ndaki yaratılış miti
  • Serer yaratılış miti
  • Sümer yaratılış miti
  • Tunguz yaratılış miti
  • Unkulunkulu
  • Väinämöinen
  • Viracocha

Dünya dalgıcı

değiştir
  • Aynu yaratılış miti
  • Çeroki yaratılış miti
  • Väinämöinen
  • Yoruba yaratılış miti

Ortaya çıkış

değiştir
  • Hopi yaratılış miti
  • Mayaların dünyanın yaratılışı miti
  • Diné Bahaneʼ (Navaholar)
  • Zuni yaratılış miti

Ex nihilo (yoktan varoluş)

değiştir
  • Koyun ile tahıl arasındaki tartışma
  • Barton silindiri
  • Antik Mısır'ın yaratılış mitleri
  • Eski Ahit'in (Tanah) Tekvin kısmındaki yaratılış miti (Musevilik ve Hristiyanlık)
  • Kur'an'daki yaratılış miti (İslam)
  • Kabezya-Mpungu
  • Maori mitleri
  • Mbombo
  • Ngai
  • Popol Vuh
  • Rangi ve Papa

Dünya ebeveyni

değiştir
  • Coatlicue
  • Enuma Eliş
  • Yunan kozmogonik mitleri
  • Heliopolis yaratılış miti
  • Hiranyagarbha yaratılış miti
  • Kumulipo
  • Rangi ve Papa
  • Völuspá
  • Antik Mısır'ın yaratılış mitleri
  • Fon yaratılış miti
  • Kaang yaratılış miti (Buşmanlar)
  • Kintu miti (Bugandalılar)
  • Mandé yaratılış miti
  • Mbombo (Kuba Krallığı)
  • Ngai (Kambalar, Kikuyular ve Masailer)
  • Serer yaratılış miti (Senegal'in Serer halkının kozmogonisi, Gambiya ve Moritanya)
  • Unkulunkulu (Zulular)
  • Yoruba yaratılış miti

Orta Amerika

değiştir
  • Coatlicue (Aztekler)
  • Mayaların dünyanın yaratılışı miti
  • Popol Vuh (Kiçeler)

Orta Kuzey Amerika

değiştir
  • Anişinabe yaratılış mitleri
  • Çeroki yaratılış miti
  • Çoktav yaratılış miti
  • Krik yaratılış miti
  • Hopi yaratılış miti
  • Kuterastan (Oklahoma Apaçi Kabilesi)
  • Diné Bahaneʼ (Navaholar)
  • Raven Masalları'ndaki yaratılış miti (Tlingitler, Haydalar ve Çimmesyanlar)
  • Zuni yaratılış miti

Güney Amerika

değiştir
  • Trentren Vilu ve Caicai Vilu miti (Şili)
  • Viracocha (İnkalar)
  • Xolas (Şili)

Orta Asya

değiştir
  • Türk yaratılış miti
  • Tunguz yaratılış miti

Doğu Asya

değiştir
  • Aynu yaratılış miti (Japonya)
  • Au Co (Vietnam)
  • Çin yaratılış miti
  • Cheonjiwang Bonpuli (Kore)
  • Dangun yaratılış miti (Kore)
  • Japon yaratılış miti
  • Nü Wa (Çin)
  • Pan Gu (Çin)
  • Samseonghyeol miti (Kore)

Hint altkıtası

değiştir
  • Ajativada
  • Budist kozmolojisi
  • Hindu yaratılış miti
  • Hiranyagarbha yaratılış miti (Hindistan)
  • Mimamsa sonsuzculuğu (Hindistan)
  • Nyaya-Vayşeşika atomik teorisi (Hindistan)
  • Samkhya-yoga teorisi (Hindistan)

Orta Doğu

değiştir
  • Koyun ile tahıl arasındaki tartışma
  • Enuma Eliş (Babiller)
  • Tekvin'deki yaratılış miti (İbraniler)
  • İslamî yaratılış miti (Araplar)
  • Maşya ve Maşyana (Persler)
  • Sümer yaratılış miti
  • Leviathan (Eyüp kitabı 38-41'deki yaratılış miti)
  • Yunan kozmogonik miti
  • Pelasg yaratılış miti (Yunanlar)
  • Väinämöinen (Finler)
  • Völuspá (Norveç)
  • Rael yaratılış miti (Fransızlar)

Pasifik Adaları

değiştir
  • Kumulipo (Havai yerlileri)
  • Maori mitleri
  • Rangi ve Papa (Maoriler)
  • La Galigo (Bugiler)